Tóm tắt thông tin cần biết về vẹo cột sống 

Dị tật vẹo cột sống là bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Việc không hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện, mức độ nguy hiểm của tình trạng cong vẹo cột sống sẽ khiến người bệnh chủ quan,. Khi vẹo cột sống không có biện pháp xử trí đúng cách, kịp thời, người bệnh có thể  phải đối mặt với hàng loạt biến chứng nguy hiểm. 

Vẹo cột sống và cách nhận biết

Vẹo cột sống được mô tả là hiện tượng các đốt sống xếp chồng lên nhau cong về một phía, có thể là bên trái hoặc phải. Cột sống của con người vốn có những đoạn cong tại vùng cổ và thắt lưng đảm bảo cho việc nâng đỡ toàn bộ cơ thể và cử động diễn ra được thuận lợi nhất. Nếu nhìn từ phía sau lưng, cột sống sẽ có đường thẳng. 

Nhưng đối với người bị vẹo cột sống, các đốt sống này sẽ không thẳng hàng với nhau mà lại bị lệch, cong về một bên. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hình dáng mà còn làm giảm khả năng nâng đỡ của cột sống, ảnh hưởng đến chức năng vận động. 

Thực tế cho thấy, tình trạng cột sống bị cong sang một bên thường xuất hiện ở thanh thiếu niên hoặc những người bị bại não, loạn dưỡng cơ. Hầu hết các trường hợp cong vẹo cột sống ban đầu đều ở mức độ nhẹ, có một số ít trường hợp cong vẹo cột sống có chiều hướng diễn biến nặng khi trẻ lớn hơn. 

phan-biet-cot-song-binh-thuong-va-veo-cot-song-nhin-theo-huong-thang-tu-sau-lung_11zon.webp

Phân biệt cột sống bình thường và vẹo cột sống nhìn theo hướng thẳng từ sau lưng

Để nhận biết cột sống có bị cong vẹo hay không, bạn có thể dựa vào các dấu hiệu nhận sau đây:

  • Nhận biết bằng cảm quan: Hai bên bả vai không cân xứng, một bên cao một bên thấp. Phần hông cũng thấy rõ sự chênh lệch cao thấp, nghiêng về một bên, chân cao chân thấp. Nhìn từ phía sau lưng, thấy rõ lưng cong lệch về một phía, cơ thể mất cân xứng. Trường hợp cột sống bị gù sẽ thấy lưng cong, tròn, vai thấp, bụng nhô ra phía trước. 
  • Triệu chứng lâm sàng: Đau cột sống lưng, cứng khớp, tê bì, đau lan xuống hông chân. Thi thoảng có triệu chứng căng cơ, co rút lưng và chân. 

Các dạng cong vẹo cột sống phổ biến 

Một số dạng cong vẹo cột sống phổ biến thường gặp như sau: 

  • Cong vẹo cột sống bẩm sinh: Xảy ra ngay từ khi trong bào thai, những bất thường trong quá trình hình thành các đốt sống sẽ gây ra tình trạng này. 
  • Vẹo cột sống xảy ra ở trẻ em: Một số trẻ có hiện tượng cong cột sống trước khi đến tuổi dậy thì. Nguyên nhân vẫn chưa xác định được chính xác. 
  • Vẹo cột sống ở thanh niên: Một số trẻ trong giai đoạn phát triển của tuổi dậy thì, thấy cột sống cong lệch hẳn sang một phía. Nhiều người gọi tình trạng này là vẹo cột sống tự phát  
  • Vẹo cột sống ở người trưởng thành: Thường xảy ra do bệnh lý thoái hóa cột sống, đĩa đệm bị tổn thương, mất khả năng đàn hồi khiến các đốt sống xô lệch, cong về một phía. 
  • Vẹo cột sống do bệnh lý thần kinh cơ: Xung quanh cột sống có hệ thống dây chằng, thần kinh cơ giúp các đốt sống cố định, thẳng hàng. Nếu có bất thường tại hệ thống dây thần kinh, dây chằng cũng khiến cho cột sống bị cong vẹo. 

cong-veo-cot-song-o-nguoi-truong-thanh-thuong-xay-ra-o-vung-that-lung_11zon.webp

Cong vẹo cột sống ở người trưởng thành thường xảy ra ở vùng thắt lưng

Nguyên nhân vẹo cột sống

Tùy thuộc vào độ tuổi mà chúng ta có thể dự đoán nguyên nhân gây vẹo cột sống là khác nhau. 

Vẹo cột sống ở trẻ em 

Theo thống kê, chứng vẹo cột sống ảnh hưởng đến khoảng 2% nữ giới và 0,5% nam giới. Và thực tế là hầu hết nguyên nhân gây vẹo cột sống là không xác định được chính xác hay còn gọi là vô căn.

Nếu vẹo cột sống xảy ra ở trẻ dưới 3 tuổi, được gọi là chứng vẹo cột sống vô căn bẩm sinh hoặc khởi phát sớm. Thường sẽ có liên quan đến một số vấn đề như dị dạng cột sống ngực, nứt đốt sống, di truyền, trong quá trình mang thai người mẹ tiếp xúc với hóa chất độc hại, uống thuốc dẫn đến dị tật thai nhi.

Chứng cong cột sống xảy ra ở trẻ 3-10 tuổi thì được gọi là vẹo cột sống vô căn vị thành niên. Cong cột sống ở thanh thiếu niên từ 10-18 tuổi là vẹo cột sống vô căn ở vị thành niên. 

Ngoài ra, tư thế ngồi học không đúng, lệch vai, cúi đầu quá thấp cũng gây ra chứng cột sống không thẳng hàng. Vị trí cong cột sống phổ biến nhất là ở cột sống ngực.

veo-cot-song-o-tre-em-gay-anh-huong-den-tam-ly-hinh-dang-cua-tre_11zon.webp

Vẹo cột sống ở trẻ em gây ảnh hưởng đến tâm lý, hình dáng của trẻ 

Vẹo cột sống ở người trưởng thành 

Cong vẹo cột sống thanh niên phát triển theo chiều hướng xấu khiến cho tình trạng cong lệch ngày càng nghiêm trọng hơn. Vẹo cột sống ở người trưởng thành thường do những nguyên nhân sau đây:

  • Thoái hóa cột sống, thoái hóa đĩa đệm dẫn đến xẹp lún đốt sống, thoát vị đĩa đệm khiến cấu trúc cột sống bị thay đổi, di lệch về một phía, biến dạng, cong vẹo bất thường. Hầu hết các trường hợp cong vẹo cột sống ở người trưởng thành xảy ra ở vùng thắt lưng. 
  • Người từng phẫu thuật thành ngực khi còn bé.
  • Chấn thương hoặc nhiễm trùng cột sống.
  • Có bất thường tại tủy sống.

Sự nguy hiểm tiềm ẩn của vẹo cột sống 

Vẹo cột sống là bệnh lý nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị điều trị đúng cách, kịp thời. Dưới đây là những hậu quả nghiêm trọng khi cột sống bị cong, vẹo mà bạn cần biết:

  • Biến chứng nguy hiểm của cong vẹo cột sống là có thể gây tàn phế, mất khả năng lao động. Đặc biệt với những trường hợp cong vẹo cột sống khiến khung xương sườn chèn ép tim, phổi sẽ gây hiện tượng khó thở, cản trở việc cung cấp máu đến tim gây suy tim. 
  • Hơn nữa, khi tuổi càng cao, tình trạng cong vẹo cột sống càng nghiêm trọng hơn gây đau đớn dữ dội triền miên, người bệnh không thể đứng thẳng được, phải cúi khom lưng, lệch hẳn về một phía, mất thẩm mỹ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. 
  • Chưa hết, cong vẹo cột sống còn gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý người mắc, đặc biệt là trẻ nhỏ, thanh thiếu niên, khiến họ tự ti về hình dáng, mất tự tin trong giao tiếp, dễ mắc rối loạn lo âu, trầm cảm. 

cong-veo-cot-song-co-the-gay-tan-phe-mat-kha-nang-lao-dong_11zon.webp

Cong vẹo cột sống có thể gây tàn phế, mất khả năng lao động

XEM THÊM: 7 biểu hiện của thoái hóa đốt sống cổ bạn nên biết!

Tổng hợp các cách chữa cong vẹo cột sống 

Ngay khi phát hiện có biểu hiện cong vẹo cột sống bất thường, người bệnh cần đến cơ sở y tế để thăm khám lâm sàng kết hợp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, CT scan hoặc MRI để xác định chính xác mức độ bệnh. Từ đó lựa chọn hướng xử trí thích hợp, hiệu quả, an toàn. Các phương pháp điều trị cong vẹo cột sống thường được áp dụng đó là:

Vật lý trị liệu cong vẹo cột sống 

Áp dụng vật lý trị liệu để chữa cong cột sống là lựa chọn đầu tay của nhiều chuyên gia. Phương pháp này cần thực hiện kiên trì bởi những người có trình độ chuyên môn, đã được đào tạo bài bản để điều trị căn bệnh này. Mục đích của vật lý trị liệu đối với các trường hợp cong vẹo cột sống đó là: 

  • Ngăn chặn tình trạng cong vẹo cột sống tiến triển xấu hơn. 
  • Tăng tính linh hoạt, cử động của cột sống. 
  • Giảm đau cột sống. 
  • Cải thiện hình dáng, tư thế cơ thể. 
  • Phòng ngừa và cải thiện tình trạng co cứng cột sống. 

Thông thường, các chuyên gia sẽ phối hợp vật lý trị liệu với trị liệu thần kinh cột sống để nâng cao hiệu quả cải thiện cơn đau, nắn chỉnh cột sống dần thẳng hơn. Trị liệu thần kinh cột sống hay tác động cột sống là biện pháp dùng lực ở bàn tay tác động lực vào cột sống, từ đó giúp những đốt sống đang di lệch dần trở về đúng vị trí của mình. 

Nên kết hợp với đeo đai cố định với các trường hợp góc Cobb (mức độ đường cong bất thường cột sống) trên 25 độ. Hay những thanh thiếu niên đang trong giai đoạn phát triển xương nhanh bị cong vẹo cột sống nhẹ cũng nên đeo để giúp xương cột sống phát triển thẳng hàng hơn. 

vat-ly-tri-lieu-giup-cai-thien-tinh-trang-veo-cot-song_11zon.webp

Vật lý trị liệu giúp cải thiện tình trạng vẹo cột sống

Chữa vẹo cột sống bằng đông y 

Chữa vẹo cột sống bằng đông y mục đích là để giảm các cơn đau nhức, cải thiện tình trạng co cứng cột sống chứ không thể chữa khỏi bệnh. 

Các phương pháp thường được áp dụng là xoa bóp, châm cứu và sử dụng thảo dược chườm, đắp, uống làm dịu cơn đau nhức, tăng cường tuần hoàn máu, mạnh gân cơ, giảm co thắt cơ cạnh cột sống. 

  • Xoa bóp kết hợp bấm vào các huyệt đạo vùng lưng giúp cải thiện cơn đau lưng hiệu quả, làm mềm dây chằng, cơ, thư giãn cột sống, kích thích sản xuất hormone endorphin giúp tâm trí thoải mái. Nên duy trì mỗi ngày 1 lần để có tác dụng tốt nhất. 
  • Châm cứu cũng giúp giảm đau lưng do cong vẹo cột sống hiệu quả. Việc dùng kim kích thích vào các huyệt đạo sẽ giúp giảm tình trạng co thắt cơ, cải thiện khả năng vận động, giảm đau cột sống lưng hiệu quả. Kiên trì áp dụng từ 3-6 tháng để có hiệu quả tốt nhất. 
  • Sử dụng các bài thuốc nam: Dùng lá lốt hoặc ngải cứu, rang nóng với muối hột rồi bọc vào một miếng vải chườm lên vùng lưng bị đau cũng giúp cải thiện cơn đau đáng kể. Hoặc các bài thuốc sắc từ cây thiên niên kiện, nhũ hương,... giúp giảm viêm, cải thiện cơn đau lưng, co cứng cơ cột sống hiệu quả. 

bai-thuoc-tu-thien-nien-kien-giup-giam-dau-lung-do-cong-veo-cot-song-hieu-qua_11zon.webp

Bài thuốc từ thiên niên kiện giúp giảm đau lưng do cong vẹo cột sống hiệu quả 

Bài tập chữa cong vẹo cột sống 

Những bài tập chữa cong vẹo cột sống không chỉ giúp cho cột sống vận động linh hoạt, dẻo dai mà còn cải thiện cơn đau lưng, giúp cột sống thẳng hàng hơn, chống gù, cong cột sống rất tốt. 

Tốt nhất, nên tham khảo ý kiến của chuyên viên hướng dẫn để lựa chọn cho mình những bài tập phù hợp nhất. Dưới đây là một số bài tập rất tốt giúp phòng và cải thiện tình trạng cong vẹo cột sống rất tốt mà bạn nên áp dụng hàng ngày: 

Bài tập 1 - Bài tập giúp giảm cong vẹo cột sống 

  • Ngồi trên thảm, chân duỗi thẳng. 
  • Hai tay giơ song song với chân. 
  • Cúi xuống vươn tay về phía trước sao cho vùng cột sống lưng được kéo căng. 
  • Giữ khoảng 30 giây, rồi trở về vị trí ban đầu, tiếp tục thực hiện 5-10 lần. 

Bài tập 2 - Bài tập giúp giảm đau cột sống lưng

  • Chống tay xuống sàn, mũi chân chạm sàn. 
  • Nâng người đẩy thân trên về phía sau, sao cho tay chân duỗi thẳng, bàn chân chạm sàn, mông hướng lên trần như hình chữ V ngược. 
  • Giữ 10-15 giây, trở về tư thế ban đầu rồi tiếp tục 8-10 lần như vậy. 

Bài tập 3 - Bài tập giúp cột sống vững chắc 

  • Quỳ trên sàn, bàn tay úp xuống, đầu gối chống trên sàn sao cho lưng song song với sàn. 
  • Giữ đầu thoải mái, mắt nhìn xuống, hít vào, thở ra nâng phần bụng và cột sống cong lên trên trần. 

mot-so-bai-tap-chua-cong-veo-cot-song_11zon.webp

Một số bài tập chữa cong vẹo cột sống

Áo nẹp chữa cong vẹo cột sống 

Sử dụng áo nẹp chữa cong vẹo cột sống giúp ổn định cột sống, điều chỉnh tư thế, giảm đau cột sống, ngăn chặn tình trạng cong vẹo cột sống tiến triển nặng hơn. Phương pháp này có thể dùng trước hoặc sau phẫu thuật đều đem lại hiệu quả cao. 

Có nhiều loại nẹp khác nhau, một số loại nẹp sẽ phải đeo cả ngày chỉ trừ lúc tắm. Một số loại khác chỉ cần đeo vào ban đêm. Tùy thuộc vào mức độ cong vẹo cột sống của mỗi người mà bác sĩ sẽ chỉ định loại áo nẹp chữa cong vẹo cột sống phù hợp. 

Thuốc trị cong vẹo cột sống 

Bên cạnh các biện pháp nêu trên, sử dụng các loại thuốc trị giúp giảm đau lưng do cong vẹo cột sống cũng được nhiều người áp dụng. Các loại thuốc thường sử dụng đó là: 

  • Thuốc kháng viêm không steroids (NSAIDs), ví dụ như ibuprofen, paracetamol,... sẽ là giải pháp được nhiều người lựa chọn. Đây là những loại thuốc có sẵn có thể mua từ các hiệu thuốc mà không cần kê đơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng được các loại thuốc này. Và đặc biệt, nếu lạm dụng dùng kéo dài có thể ảnh hưởng đến gan, thận, dạ dày. 
  • Với những trường hợp sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn mà không đem lại hiệu quả, người bệnh có thể sẽ được chỉ định sử dụng các loại thuốc giảm đau có hiệu lực mạnh hơn. Ví dụ như nhóm giảm đau gây nghiện: Morphin, codein,... Tuy giảm đau nhanh nhưng những loại thuốc này lại gây lệ thuộc thuốc, phải sử dụng thường xuyên mới chịu được. 
  • Tiêm steroid vào cột sống: Phương pháp này cũng thường được áp dụng trong các trường hợp nặng, có sự chèn ép lên rễ thần kinh xung quanh cột sống gây đau, tê bì, rối loạn cảm giác, nóng rát, hạn chế khả năng vận động nghiêm trọng. Tuy nhiên, tác dụng của phương pháp này cũng chỉ kéo dài trong thời gian ngắn, 1-3 tuần, sau đó cơn đau lại tái phát. Và hiệu quả của các lần tiêm sau thường giảm so với lần đầu tiên áp dụng. 

Phẫu thuật chữa cong vẹo cột sống

Phẫu thuật chữa cong vẹo cột sống là giải pháp cuối cùng được lựa chọn. Những trường hợp được chỉ định phẫu thuật thường là: 

  • Cong vẹo cột sống nghiêm trọng gây chèn ép rễ thần kinh. 
  • Đau đớn dữ dội triền miên, dùng thuốc giảm đau không hiệu quả. 
  • Mất khả năng vận động. 

Tăng cường sức khỏe cột sống nhờ sản phẩm thiên nhiên 

Bên cạnh các biện pháp nêu trên, để cải thiện và phòng ngừa tình trạng vẹo cột sống tiến triển nặng hơn, nhiều người lựa chọn sử dụng các sản phẩm từ thiên nhiên kết hợp với vitamin, khoáng chất cần thiết cho cột sống chắc khỏe.

Điển hình là sản phẩm chứa dầu vẹm xanh có chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho cột sống chắc khỏe. Nghiên cứu được thực hiện tại Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho thấy, dầu vẹm xanh chứa nhiều: Canxi, vitamin K2, vitamin B1, B2,... giúp xương đốt sống chắc khỏe, làm chậm quá trình thoái hóa cột sống, phòng ngừa tình trạng cong vẹo cột sống tiến triển nặng hơn.

tinh-chat-dau-vem-xanh-co-rat-nhieu-loi-ich-voi-cot-song_11zon.webp

Tinh chất dầu vẹm xanh có rất nhiều lợi ích với cột sống

XEM THÊM: Tác dụng của dầu vẹm xanh với bệnh thoái hóa cột sống

Phòng ngừa cong vẹo cột sống như thế nào? 

Để phòng ngừa cong vẹo cột sống và những hệ lụy xấu có thể xảy ra, cần lưu ý một số điều sau: 

  • Đối với phụ nữ mang thai: Cần chú ý đến chế độ ăn uống, dùng thuốc, giữ gìn sức khỏe trong quá trình mang thai để tránh dị tật bẩm sinh liên quan đến cột sống. 
  • Với trẻ em: Cha mẹ cần chú ý đến tư thế ngồi học, đứng, điều chỉnh các tư thế sai trong tư thế hàng ngày. Không nên cho trẻ mang vác nặng quá sớm. Nên lựa chọn cặp sách dạng có bánh xe đẩy, không nên đeo cặp quá nặng, lệch vai. 

Kết hợp với luyện tập thể dục thể thao hàng ngày, chế độ ăn uống đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là canxi, vitamin D3 giúp cho cột sống khỏe mạnh, dẻo dai, linh hoạt và sự phát triển toàn diện của trẻ. 

  • Với người trưởng thành: Luôn cung cấp đầy đủ canxi, vitamin D3, vitamin K2, omega-3,... để phòng ngừa loãng xương, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm dẫn đến tình trạng cong vẹo cột sống, gù lưng. 

Cong vẹo cột sống tuy không trực tiếp gây nguy hiểm cho tính mạng, nhưng lại có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe toàn trạng. Đặc biệt, cong vẹo cột sống ở thanh thiếu niên sẽ khiến người mắc thiếu tự tin, mặc cảm về hình dáng, ảnh hưởng đến tâm lý, tương lai sau này. 

Chính vì vậy, việc hiểu rõ về bệnh và có biện pháp tăng cường sức khỏe cột sống là giải pháp phòng ngừa cong vẹo cột sống hiệu quả hiện nay. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến bệnh cong vẹo cột sống, vui lòng liên hệ ngay đến số hotline 024. 38461530 hoặc 028. 62647169 để được hỗ trợ. 

Nguồn: 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2532872/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499908/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19030463/

Dược sĩ Bình Nguyên

thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-cot-thoai-vuong

Bình luận