Viêm mũi họng ở trẻ em - Những thông tin cha mẹ không nên bỏ qua

Viêm mũi họng là bệnh đường hô hấp do virus, vi khuẩn gây ra và thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Bởi giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện như người lớn nên bệnh rất dễ tái phát và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục viêm mũi họng ở trẻ như thế nào? Những thông tin này sẽ được cập nhật đầy đủ trong bài viết này. Đừng bỏ lỡ!

Nguyên nhân gây viêm mũi họng ở trẻ

Viêm mũi họng ở trẻ chủ yếu là dạng cấp tính và thường phổ biến hơn trong mùa lạnh. Nguyên nhân gây viêm mũi họng cấp ở trẻ em thường do virus, vi khuẩn, nấm hoặc các yếu tố bất lợi từ môi trường. 

Viêm mũi họng do virus, vi khuẩn, nấm

Viêm mũi họng cấp ở trẻ chủ yêu do virus gây ra, chiếm tới gần 90% các trường hợp mắc bệnh. Các loại virus thường gặp như: Adenovirus, cúm, á cúm, parainfluenza, herpes… Chúng tồn tại ở mọi nơi, có thể lây lan trong cộng đồng, thông qua nước bọt, nước mũi khi người bệnh nói hoặc  hắt hơi,…

Trẻ cũng có thể bị viêm mũi họng cấp do nhiễm khuẩn, nguyên nhân này chỉ chiếm khoảng gần 20%. Các chủng vi khuẩn phổ biến như: Liên cầu tan huyết nhóm A, Haemophilus influenzae, Tụ cầu vàng, Moraxella catarrhalis… Một số ít trẻ mắc viêm mũi họng cấp do nấm Candida gây ra.

Viêm mũi họng ở trẻ chủ yếu do virus, vi khuẩn gây ra

Viêm mũi họng cấp do yếu tố khác

Trẻ cũng tăng nguy cơ bị viêm mũi họng nếu gặp một số yếu tố bất lợi như:

- Thời tiết thay đổi đột ngột, mưa ẩm.

- Khói xe, khói thuốc lá, than, bụi bẩn, …

- Trẻ mới đi học mầm non, bé cai sữa mẹ hoặc thay đổi chế độ ăn dặm…

Triệu chứng viêm mũi họng

Dấu hiệu viêm mũi họng thường gặp ở trẻ bao gồm: Hắt hơi, sổ mũi, mệt mỏi, chán ăn, kèm theo sốt nhẹ hoặc sốt cao 39 - 40 độ C. Nước mũi ban đầu thường loãng, không màu, sau đặc dần, chuyển màu xanh hoặc vàng và có mùi hơi tanh.

Trẻ lớn hơn có thể thấy ớn lạnh, đau đầu, đau nhức mình mẩy, nuốt đau, đau lan lên tai… Các biểu hiện khác trẻ có thể gặp như: Ho khan, ho có đờm, giọng nói khàn nhẹ, mệt mỏi, lười ăn, quấy khóc, bỏ bú… Trẻ có thể thở nhanh hơn bình thường, thở bằng miệng, đôi khi co rút lồng ngực, nôn trớ, đi ngoài phân lỏng…

Các triệu chứng viêm mũi họng cấp ở trẻ thường diễn tiến trong khoảng 5-7 ngày rồi thuyên giảm dần. 

Trẻ hắt hơi, chảy nước mũi là biểu hiện thường thấy do viêm mũi họng

Trẻ bị viêm mũi họng có nguy hiểm không?

Đa số các trường hợp trẻ bị viêm mũi họng cấp là do virus gây ra, nên thường thuyên giảm dần sau vài ngày và không để lại biến chứng nghiêm trọng nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.

Tuy nhiên, do hệ miễn dịch còn chưa hoàn thiện, sức đề kháng kém nên viêm mũi họng ở trẻ rất dễ tái phát. Bệnh tái đi tái lại nhiều lần, sức đề kháng của trẻ ngày càng yếu dần, nhất là bé bị hen phế quản, còi xương, suy dinh dưỡng thì có thể tiềm ẩn các biến chứng nguy hiểm như: Viêm phổi, viêm cầu thận cấp, nhiễm trùng máu…

Cách xử lý khi trẻ bị viêm mũi họng

Khi trẻ bị viêm mũi họng, mẹ không nên quá lo lắng, hãy bình tĩnh và chăm sóc con đúng cách theo các lưu ý sau:

- Tuyệt đối không tự ý cho bé sử dụng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Điều này có thể vừa không chữa khỏi bệnh (viêm mũi họng chủ yếu do virus gây ra) lại tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường như kháng kháng sinh, giảm sức đề kháng, rối loạn tiêu hóa…

- Nếu trẻ sốt dưới 38,5 độ, có thể dùng khăn ấm lau nách, bẹn và trán để hạ sốt. Khi bé sốt cao hơn, cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo đúng liều hướng dẫn. Cân nhắc cho trẻ dùng siro ho thảo dược giúp giảm ho, long đờm.

- Nên nhỏ từ 2-3 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi, sau đó dùng tăm bông vệ sinh cho trẻ. 

- Nếu dịch mũi của trẻ tiết ra nhiều và đặc, ba mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho trẻ. Lưu ý không nên lạm dụng việc hút rửa mũi này vì có thể khiến niêm mạc mũi bé tổn thương.

- Nên cho bé bú nhiều cữ. Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu và giàu dinh dưỡng. Để trẻ ăn theo nhu cầu và chia thành nhiều bữa trong ngày.

- Theo dõi, quan sát các biểu hiện của trẻ thật kỹ. Nếu thấy có bất thường như bé sốt cao liên tục không hạ, li bì, tím tái, thở nhanh… thì ngay lập tực đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Nhỏ nước muối sinh lý giúp bé thông thoáng mũi hơn

Biện pháp phòng ngừa viêm mũi họng ở trẻ 

Bên cạnh việc chăm sóc trẻ đúng cách, cha mẹ cũng rất quan tâm tới việc hạn chế tái phát bệnh. Như đã đề cập ở trên, tỷ lệ mắc viêm mũi họng ở trẻ dưới 5 tuổi cũng như nguy cơ tái phát là do hệ miễn dịch bé chưa được hoàn thiện như người lớn. Do đó, để phòng bệnh tái phát, cần có biện pháp giúp tăng cường hệ miễn cho bé hiệu quả. Các biện pháp cần thiết mà cha mẹ nên áp dụng như sau:

- Cho trẻ ăn uống khoa học, đảm bảo đủ các vitamin cùng khoáng chất, nhất là vitamin C, D và kẽm nhưng cần phù hợp với nhu cầu của từng trẻ. 

- Khuyến khích trẻ vận động nhiều, bằng cách cho bé tham gia trò chơi vừa sức, hạn chế cho con sử dụng điện thoại, ipad… 

- Nên tích cực đưa bé đi chơi công viên, hoặc những địa điểm có không gian rộng, trong lành, nhiều cây xanh.

- Đảm bảo trẻ được tiêm vắc-xin đầy đủ, đúng lịch. 

Đặc biệt, việc bổ sung lợi khuẩn cho bé là biện pháp thiết thực, giúp thúc đẩy hệ miễn dịch của trẻ, tăng đề kháng tự nhiên, giảm nhẹ triệu chứng, hạn chế nguy cơ mắc bệnh. Điều này cũng đã được thử nghiệm tại nhiều quốc gia trên thế giới. Các nhà khoa học nhận thấy bổ sung lợi khuẩn hô hấp giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp, trong đó có viêm mũi họng.

Hai lợi khuẩn có khả năng sống cao, tác dụng trên đường hô hấp là Bacillus clausii và Bacillus subtilis. Khi vào cơ thể, lợi khuẩn giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nhanh triệu chứng viêm mũi họng, đồng thời tiết ra các kháng sinh tự nhiên giúp ức chế vi khuẩn cơ hội, nhờ đó giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp dưới. 

Bacillus clausii và Bacillus subtilis - 2 lợi khuẩn tốt trên niêm mạc hô hấp

Vào năm 2022, Trung tâm công nghệ sinh học Viện thực phẩm chức năng đã nghiên cứu và ứng dụng thành công công nghệ vi nang (microencapsulation) probiotics để bào chế sản phẩm Nhỏ và Xịt mũi họng chứa 2 lợi khuẩn hô hấp Bacillus clausii và Bacillus subtilis.

Sản phẩm Nhỏ mũi họng chứa 20 tỷ lợi khuẩn/10ml, Xịt mũi họng với 15 tỷ lợi khuẩn/15ml giúp bổ sung lợi khuẩn, giúp tăng sức đề kháng niêm mạc đường hô hấp trên. Giúp giảm nhẹ triệu chứng sổ mũi, ngạt mũi, ho do viêm mũi họng.

Sản phẩm hiện có bán rộng rãi tại tất cả các nhà thuốc trên toàn quốc. Nếu còn bất kỳ băn khoăn nào về viêm mũi họng ở trẻ, hãy gọi tới số hotline 024. 38461530 - 028. 62647169 để được tư vấn và giải đáp.