Tổng quan về u xơ tử cung: Nguyên nhân, triệu chứng & điều trị 

 U xơ tử cung là gì?

U xơ tử cung (nhân xơ tử cung) hay còn được biết đến với tên gọi khác là u nguyên bào hoặc u cơ trơn. Chúng là những khối u (dạng mụn thịt) mọc bất thường ở tử cung. Những khối u có thể phát triển ở nhiều dạng, vị trí, kích thước với mức độ khác nhau.

Theo ước tính, khoảng 40% nữ giới đang trong độ tuổi sinh sản mắc bệnh u xơ tử cung.

U xơ tử cung phổ biến ở phụ nữ đang trong độ tuổi sinh nở

U xơ tử cung được chia thành 3 loại như sau:

• U xơ dưới thanh mạc: Đây là loại u xơ phát triển từ tử cung và hướng ra ngoài.
• U xơ trong vách (hay còn gọi là u kẽ/trong cơ): Hình thành và phát triển từ trong thành tử cung và là thủ phạm khiến tử cung to bất thường.
• U xơ dưới niêm mạc: Phát triển trong nội mạc tử cung, thường gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của người bệnh và có khả năng gây sảy thai, thậm chí vô sinh.
• U xơ có cuống: Được dính với tử cung bằng một cuống nhỏ, thường dễ di chuyển và bị xoắn.

XEM THÊM: Kích thước u xơ tử cung bao nhiêu là to? Xem lời giải đáp TẠI ĐÂY!

Nguyên nhân gây u xơ tử cung

Theo các chuyên gia, nguyên nhân cốt lõi dẫn tới sự hình thành của u xơ tử cung đó chính là do tình trạng suy giảm năng lượng, mất hay giảm thông tin liên lạc giữa các tế bào. Từ đó dẫn tới quá trình chết tế bào không theo đúng như chương trình (apoptosis). Tình trạng này diễn ra lâu ngày mà không được khắc phục sẽ khiến các tế bào tăng sinh bất thường và hình thành khối u. Rối loạn nội tiết tố và suy giảm hệ miễn dịch tế bào tử cung cũng là tác nhân gây u xơ tử cung.

Ngoài ra, có khá nhiều yếu tố gây u xơ tử cung khác như: 

• Viêm nhiễm vùng kín lâu ngày, mang thai.
• Di truyền.
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học.
• Nạo hút thai nhiều lần, sử dụng thuốc tránh thai bừa bãi.
• Thường xuyên bị căng thẳng, stress, thức khuya.
• Các yếu tố làm ảnh hưởng và tăng trưởng giống insulin.

 

Thường xuyên căng thẳng, stress cũng dẫn tới mắc u xơ tử cung

Những triệu chứng của bệnh u xơ tử cung

Ở giai đoạn đầu, u xơ tử cung thường không có biểu hiện đặc trưng. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể phát hiện được bệnh thông qua một số triệu chứng sau:

• Xuất hiện các cơn đau: Đau vùng bụng dưới, đau lưng, tức ngực, đau mỏi vùng chậu.
• Rối loạn kinh nguyệt: Chảy nhiều máu, thời gian kinh nguyệt diễn ra trên 1 tuần, đau bụng dữ dội khi đến kỳ kinh nguyệt. Ra nhiều khí hư kể cả khi không có kinh nguyệt.
• Biểu hiện, dấu hiệu khác: Tiểu tiện bất thường (tiểu rắt, tiểu nhiều, đôi khi tiểu ra máu), táo bón, cơ thể mệt mỏi, chán ăn, bụng to bất thường mà không phải do tăng cân, có cảm giác buồn nôn và nôn.
• Khi quan hệ có thể bị đau rát hoặc khó chịu.

Các biểu hiện của bệnh u xơ tử cung có thể gây nhầm lẫn với những bệnh lý khác. Do đó, người bệnh nếu xuất hiện những triệu chứng bất thường ở trên, cần tiến hành thăm khám với bác sĩ trong thời gian nhanh nhất có thể. 

Đau bụng dưới là một trong những biểu hiện của bệnh u xơ tử cung

U xơ tử cung có nguy hiểm không?

Phần lớn, u xơ tử cung là các khối u lành tính và ít gây nguy hiểm ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm và có phương án chữa trị kịp thời, người bệnh có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng như:

Thiếu máu

Biến chứng thiếu máu khiến người bệnh có biểu hiện như: Da xanh xao hơn, sắc mặt kém, thường xuyên không có sức lực, mệt mỏi. Nghiêm trọng hơn có thể làm thiếu máu lên não, chóng mặt, ngất xỉu hoặc tử vong khi lượng máu thiếu quá lớn.

Biến chứng nhiễm khuẩn

Nhiễm khuẩn có thể xảy ra ở ngay khối u hay lan sang các cơ quan khác hoặc toàn bộ cơ thể. 

• Nhiễm khuẩn tại khối u: Chủ yếu xảy ra ở u xơ tử cung dạng polyp. Khi đó, người bệnh sẽ xuất hiện những triệu chứng sốt, đau bụng, bạch cầu tăng. Tình trạng nhiễm khuẩn xảy ra cảnh báo khối u xơ có thể đã bắt đầu hoại tử, rất nguy hiểm.
• Viêm niêm mạc tử cung: Người bệnh xuất hiện triệu chứng đau bụng dưới, ra nhiều khí hư kèm có mủ, mùi hôi khó chịu.
• Viêm ống dẫn trứng: Người bệnh sẽ có các biểu hiện xuất huyết âm đạo bất thường, đau vùng bụng dưới, hố chậu. Đặc biệt, biến chứng này cũng chính là thủ phạm gây khó mang thai.

Chèn ép các cơ quan xung quanh

Nếu khối u phát triển kích thước lớn sẽ chiếm diện tích buồng tử cung và chèn ép các cơ quan xung quanh:

• Chèn ép bàng quang gây rối loạn tiểu tiện (tiểu nhiều lần, tiểu rắt, tiểu buốt, thậm chí tiểu ra máu).
• Chèn ép trực tràng dẫn đến táo bón, khó đại tiện.
• Chèn ép niệu quản gây ứ đọng nước tiểu trong bể thận, thậm chí viêm đài bể thận, sỏi thận.
• Chèn ép tĩnh mạch dẫn đến phù các chi dưới.

Ảnh hưởng đến sinh sản

Phụ nữ bị u xơ tử cung kích thước nhỏ, chưa xuất hiện triệu chứng nặng thì vẫn có khả năng sinh con. Tuy nhiên, tỷ lệ thụ thai sẽ khó hơn người bình thường vì u xơ tử cung làm biến dạng lớp nội mạc tử cung và cản trở quá trình trứng gặp tinh trùng. Ở một số trường hợp, u xơ tử cung còn khiến chị em bị mất khả năng sinh con. 

Sảy thai, sinh non

Phụ nữ bị u xơ tử cung khi mang thai có thể khiến thai nhi phát triển không bình thường, dễ gây sảy thai, sinh non…

U xơ tử cung ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của chị em

Cách điều trị u xơ tử cung hiện nay

Để xác định sử dụng cách điều trị u xơ tử cung như thế nào, các bác sĩ sẽ thực hiện các biện pháp chẩn đoán như siêu âm, MRI vùng chậu để xác định nguyên nhân, mức độ bệnh lý.

Với u xơ tử cung không triệu chứng, người bệnh thường không phải điều trị và được đánh giá định kỳ 6 - 12 tháng/lần.

Đối với u xơ đã có triệu chứng, người bệnh sẽ được chỉ định một trong các cách điều trị như sau.

Sử dụng thuốc tây

Thông thường, với u xơ tử cung kích thước nhỏ, chưa gây đau đớn nhiều thì người bệnh có thể điều trị bằng thuốc. Các loại thuốc điều trị u xơ tử cung có tác dụng cân bằng nội tiết, làm ngưng rụng trứng tạm thời. Bên cạnh đó, chúng còn có tác dụng giảm đau và ức chế sự phát triển của u xơ. 

Tuy nhiên, nếu sử dụng thuốc tây quá nhiều, người bệnh có thể gặp tác dụng phụ, làm ảnh hưởng tới sức khỏe. Vì vậy, nên hạn chế và dùng thuốc điều trị u xơ tử cung ít nhất có thể.

Phẫu thuật u xơ tử cung

Đối với như u xơ có kích thước lớn, gây nguy hiểm đến sức khỏe thì sẽ áp dụng phương pháp phẫu thuật đó là nội soi, mổ mở hay thuyên tắc động mạch.

Mổ nội soi

Những u xơ có kích thước nhỏ và xét nghiệm loại trừ ung thư, sẽ được tiến hành mổ nội soi. Phương pháp này vừa giúp loại bỏ khối u lại ít ảnh hưởng tới thể trạng bệnh nhân.

Mổ mở

Trường hợp u xơ tử cung kích thước lớn (trên 50mm), có nguy cơ gây xoắn, vỡ hoặc là u ác tính,… bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ khối u qua đường mổ lớn ở bụng.

Nếu tình trạng bệnh xấu, khối u phát triển kích thước lớn, số lượng nhiều, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bán phần hoặc cắt bỏ hoàn toàn tử cung. Điều này đồng nghĩa với việc bệnh nhân không thể sinh con được nữa.

Sau phẫu thuật, u xơ tử cung có thể vẫn tái phát

Phẫu thuật giúp loại bỏ khối u xơ tử cung một cách nhanh chóng nhưng bệnh vẫn có thể tái phát chỉ vài tháng sau khi mổ. Mặt khác, việc can thiệp dao kéo cũng để lại những hệ lụy như: Sức khỏe giảm sút, nguy cơ nhiễm trùng vết mổ... Chính vì vậy, người bệnh cần tìm hiểu kỹ và chuẩn bị tâm lý thật tốt trước khi mổ u xơ tử cung để đạt kết quả tốt nhất.

Thuyên tắc động mạch

Kỹ thuật thuyên tắc động mạch là phương pháp điều trị u xơ tử cung không xâm lấn. Các bác sĩ sẽ dùng một ống thông nhỏ đưa vào động mạch 2 bên tử cung thông qua động mạch đùi. Sau đó sẽ bơm các hạt polyvinyl ancol (PVA) vào bên trong ống dẫn đến động mạch tử cung. Những hạt này sẽ ngăn cản nguồn máu dinh dưỡng nuôi khối u xơ khiến chúng không thể phát triển và teo dần. 

Sử dụng sản phẩm thảo dược

Bên cạnh phương pháp điều trị tây y, thì nhiều người cũng đã lựa chọn sử dụng thêm các loại thảo dược trong quá trình điều trị. Thảo dược tương đối lành tính, an toàn và đem lại được hiệu quả điều trị, cải thiện bệnh u xơ tử cung và hạn chế tiến trình điều trị bằng phẫu thuật.

Đã có nghiên cứu chỉ ra những lợi ích ưu việt khi sử dụng các thảo dược như: Trinh nữ hoàng cung, hoàng cầm, hoàng kỳ, khương hoàng đối với người bị u xơ tử cung. Những thảo dược này không chỉ giúp giảm triệu chứng đau bụng, rong kinh, rối loạn kinh nguyệt do bệnh u xơ tử cung gây ra mà nó còn giúp cân bằng nội tiết, thu nhỏ khối u và ức chế sự hình thành u xơ mới. Ngoài ra, một số nghiên cứu tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt – Xô về tác dụng của cây trinh nữ hoàng cung, được kiểm nghiệm trên 158 bệnh nhân mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt và u xơ tử cung, kết quả mang lại hiệu quả tốt.

Tác dụng của trinh nữ hoàng cung giúp cải thiện bệnh u xơ tử cung

XEM THÊM: Trinh nữ hoàng cung: Vị thuốc quý trong điều trị u xơ tử cung

Cách phòng ngừa u xơ tử cung

Để giảm nguy cơ mắc u xơ tử cung, chúng ta có thể tham khảo một số cách dưới đây:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Dinh dưỡng có mối quan hệ mật thiết với kích thước u xơ. Vì vậy, người bệnh u xơ tử cung cần chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày để không làm bệnh tiến triển xấu.

Những thực phẩm người bị u xơ tử cung nên ăn

Người bị u xơ tử cung nên bổ sung các loại thực phẩm tốt và giúp hỗ trợ điều trị, phòng ngừa u xơ tử cung sau:

Thịt trắng: Giúp cung cấp lượng đạm cần thiết, không làm tăng mức estrogen và kích thước u xơ. Các loại thịt có màu trắng như thịt gà, cá, thịt gia cầm,... 

Ngũ cốc: Giàu chất chống oxy hóa, protein, hàm lượng đường thấp, giàu chất xơ sẽ giúp đẩy lùi bệnh u xơ tử cung, giúp đào thải độc tố và lượng estrogen dư thừa, cân bằng hormone, giảm kích thước khối u xơ.

Cá: Có chứa acid béo có trong giúp giảm kích thích lên khối u xơ (đặc biệt phản ứng viêm), giúp giảm nồng độ estrogen vào cơ thể - nguyên nhân gây u xơ tử cung. Một số loại cá tốt cho người bị u xơ tử cung đó là: Cá thu, cá hồi, cá ngừ... 

Rau xanh và trái cây: Chứa nhiều chất chống viêm, vitamin giúp ngăn ngừa u xơ phát triển, đồng thời cân bằng lượng hormone, ổn định đường huyết, kiểm soát cân nặng tốt hơn. Một số thực phẩm rau xanh tốt cho người bị u xơ tử cung đó là: Cải xoăn, bina, atiso, cải thìa, bí ngô, ớt chuông, cà rốt, cà chua, củ cải,...

Người bệnh nên ăn nhiều cá khi bị u xơ tử cung

U xơ tử cung kiêng ăn gì?

Thịt đỏ: Có thể làm tăng tình trạng đầy hơi, chảy máu đau bụng. Từ đó, gây ra những cơn đau thắt làm tình trạng u xơ nghiêm trọng hơn. Làm mức estrogen tăng và kích thích khối u phát triển.

Thực phẩm giàu chất béo bão hòa: Kem, phomat, bơ, bánh ngọt,… hay thực phẩm chế biến sẵn thường chứa hàm lượng kích thích tố cao. Do đó có thể nuôi dưỡng và đẩy nhanh sự phát triển của các khối u.

Thực phẩm chứa chất kích thích: Khiến các hoạt chất hóa sinh trong cơ thể người bị u xơ tử cung thể tăng lên và thúc đẩy việc hình thành, phát triển những khối u mới.

Đồ ăn mặn: Khiến gan không loại bỏ hết độc tố, dẫn tới mất cân bằng nội tiết tố nữ. Điều này có thể làm bệnh u xơ tử cung trầm trọng hơn.

Kiểm soát cân nặng

Nồng độ estrogen ở phụ nữ béo phì thường khá cao. Do đó, nhóm đối tượng này sẽ có nguy cơ mắc u xơ tử cung cao hơn người bình thường. Bởi vậy, hãy giữ cân nặng ở mức ổn định để hạn chế nguy cơ bị u xơ tử cung.

Mang thai và sinh đẻ

Thực tế đã cho thấy, phụ nữ từng mang thai có nguy cơ mắc u xơ tử cung thấp hơn so với những người chưa bao giờ sinh nở. Một số trường hợp, nhờ mang thai nên đã làm giảm hoặc ức chế sự phát triển của u xơ.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên cũng có thể giảm nguy cơ mắc u xơ tử cung ở phụ nữ. Cụ thể, có thể giảm nguy cơ mắc u xơ tử cung lên tới 30% - 40% nếu tập thể dục từ 3 tiếng trở lên mỗi tuần.

Chăm chỉ tập thể dục có thể giúp giảm nguy cơ mắc u xơ tử cung

XEM THÊM: Tránh xa 3 loại thực phẩm này nếu mắc u xơ tử cung

U xơ tử cung là bệnh phụ khoa phổ biến và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu xây dựng lối sống khoa học, kết hợp với phương pháp chữa trị hợp lý thì chị em hoàn toàn không cần bận tâm về căn bệnh này. Trên đây là những thông tin tham khảo liên quan đến bệnh u xơ tử cung. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến bệnh lý này, vui lòng comment bên dưới hoặc liên hệ đến tổng đài 024. 38461530 - 028. 62647169 để được hỗ trợ tư vấn.

Linh tham khảo

https://www.nhs.uk/conditions/fibroids/
https://www.healthline.com/health/uterine-fibroids
https://www.onhealth.com/content/1/uterine_fibroids