Các phương pháp chính điều trị trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý thường gặp hiện nay. Bệnh xảy ra do acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây triệu chứng khó chịu như ợ nóng, đau ngực, và khó nuốt. Điều trị GERD bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, từ thay đổi lối sống, sử dụng thuốc, thảo dược đến các biện pháp phẫu thuật. Cụ thể từng phương pháp sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây.

Thay đổi lối sống và điều chỉnh chế độ ăn uống để giảm nguy cơ trào ngược

Để điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả thì trước mắt bạn cần điều chỉnh chính thói quen hàng ngày của mình, bao gồm :

• Ăn nhiều bữa nhỏ: Ăn từ 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì 3 bữa lớn. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày và cơ vòng thực quản dưới. Bạn cũng nên lựa chọn các thực phẩm tốt cho bệnh trào ngược dạ dày, giảm tiết acid, ngăn trào ngược xảy ra.
• Tránh ăn trước khi đi ngủ: Ăn ít nhất 2-3 giờ trước khi ngủ để giảm nguy cơ trào ngược acid trong khi nằm.
• Tránh chất kích thích: Hạn chế rượu, cà phê, trà, nước ngọt có gas, chocolate, thức ăn cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ, và các loại thực phẩm có thể làm tăng tiết axit hoặc gây kích ứng dạ dày.

• Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể gây áp lực lên dạ dày và cơ vòng thực quản dưới, làm tăng nguy cơ trào ngược. Chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất đều đặn giúp kiểm soát cân nặng, nhờ đó giảm nguy cơ trào ngược dạ dày.

Thực hiện lối sống lành mạnh để giảm trào ngược dạ dày

• Nâng cao đầu giường: Bạn có thể kê cao chân giường phía đầu để nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm hoặc sử dụng gối đặc biệt để nâng đầu và phần trên cơ thể cao hơn, nhờ đó hạn chế việc acid dạ dày trào ngược lên trên.

• Hạn chế hoặc ngừng hút thuốc, uống rượu: Nicotin trong thuốc lá và rượu cũng làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, kích thích dạ dày tăng tiết acid nên bạn cần bỏ thuốc lá, rượu bia nếu không muốn tình trạng trào ngược dạ dày xảy ra thường xuyên. 

Sử dụng thuốc điều trị trào ngược dạ dày

Một số loại thuốc sau đây sẽ được chỉ định nếu bạn đã được chẩn đoán xác định bị trào ngược dạ dày - thực quản:

Thuốc kháng acid dịch vị

• Cơ chế hoạt động: Trung hòa axit dạ dày ngay lập tức.
• Các thuốc điển hình: Maalox, Mylanta, Tums, Rolaids.
• Cách dùng: Dùng sau bữa ăn và trước khi đi ngủ hoặc khi có triệu chứng.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

• Cơ chế hoạt động: Giảm sản xuất acid dạ dày bằng cách ức chế enzyme H+/K+ ATPase.
• Các thuốc điển hình: Omeprazole (Prilosec), Esomeprazole (Nexium), Lansoprazole (Prevacid), Pantoprazole (Protonix).
• Cách dùng: Uống trước bữa ăn khoảng 30 phút đến 1 giờ,

Thuốc kháng histamin H2

• Cơ chế hoạt động: Ức chế tiết axit dạ dày bằng cách ngăn chặn histamin tại receptor H2.
• Các thuốc điển hình: Ranitidine (Zantac), Famotidine (Pepcid), Cimetidine (Tagamet).
• Cách dùng: Thường uống trước bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ, tùy thuộc vào triệu chứng.

Thuốc tăng cường chức năng cơ vòng thực quản dưới

• Cơ chế hoạt động: Tăng cường sự co bóp của cơ vòng thực quản dưới.
• Các thuốc điển hình: Baclofen, Metoclopramide (Reglan).
• Cách dùng: Thường được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, có thể có tác dụng phụ và cần giám sát y tế.

Có nhiều nhóm thuốc được chỉ định điều trị trào ngược dạ dày

Dùng thảo dược cải thiện trào ngược dạ dày hiệu quả

Trước khi Tây y phát triển thì từ hàng ngàn năm trước, các lương y đã sử dụng nhiều loại thảo dược để điều trị bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, điển hình là hạt bưởi - một loại thảo dược được trồng ở khắp nơi trên đất nước ta. 

Chuyện kể rằng một ngày nọ ở vùng quê xa xôi của Trung Quốc, có một thầy thuốc tên là Liang. Làng Pa-Lai nơi ông sống mắc phải bệnh lạ: họ cảm thấy buồn nôn, ợ hơi, đau rát chấn thủy như lửa đốt, khiến họ không thể làm việc. 

Một buổi trưa, Liang vô tình gặp 1 gia đình đang mải mê làm việc, đặc biệt họ không hề có biểu hiện như những người khác đang gặp phải. Ông phát hiện ra rằng, gia đình này có thói quen uống nước hạt bưởi ngâm. Ông bắt đầu trở về nhà và pha nước hạt bưởi cho người thân quen và dân làng đang có cơn đau bụng sử dụng. Thật bất ngờ, chỉ sau 7 ngày uống, những dân không còn buồn nôn, ợ hơi, cơn đau chấn thủy cũng không còn xuất hiện nữa, bệnh lạ cũng tự biến mất, bụng cảm thấy nhẹ nhàng và thoải mái hơn.

Sau này, khi y học phát triển, các nhà nghiên cứu thấy rằng cơn đau vùng chấn thủy tương ứng với đau thượng vị, kèm theo cảm giác buồn nôn, ợ hơi chính là dấu hiệu của bệnh viêm loét, trào ngược dạ dày. Họ mới bắt đầu nghiên cứu sâu hơn về thành phần của hạt bưởi. Kết quả cho thấy rằng hạt bưởi chứa nhiều dạng chất chống oxy hóa, flavonoid và các hợp chất có tính chất kháng khuẩn và kháng viêm, tiêu diệt vi khuẩn HP, cải thiện tình trạng viêm loét dạ dày hiệu quả. 

Kế thừa phát hiện của Liang về tác dụng của vị thuốc từ hạt bưởi mà ông từng cứu người dân làng Pa-Lai khỏi dịch đau dạ dày trước đây, năm 2018, các nhà khoa học tại Viện Thực phẩm chức Năng Việt Nam đã nghiên cứu chiết xuất thành công hạt bưởi bằng công nghệ lượng tử theo công thức hiện đại, kết hợp Glycine và các thảo dược quý khác như chè dây, dạ cẩm tím, nghệ vàng bào chế dưới dạng viên uống hỗ trợ cho người trào ngược dạ dày tiện dụng. Bạn có thể tìm mua viên uống này tại các hiệu thuốc để sử dụng. 

Hạt bưởi kết hợp nhiều thảo dược giúp điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả

Phẫu thuật và thủ thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản

Nếu việc điều trị nội khoa không hiệu quả, người bệnh trào ngược dạ dày sẽ được chỉ định các biện pháp can thiệp nội khoa bao gồm:

Phẫu thuật củng cố cơ vòng thực quản (Nissen fundoplication)

Bác sĩ sẽ tạo một vòng đai quanh phần trên của dạ dày và quấn quanh cơ vòng thực quản dưới để tăng cường áp lực và ngăn trào ngược. Người bệnh có thể được mổ hở hoặc mổ nội soi, tùy thuộc vào thể trạng. Thông thường mổ nội soi thì người bệnh sẽ hồi phục nhanh hơn, tuy nhiên phương pháp này không áp dụng cho người béo phì, người đã từng phẫu thuật ở vùng bụng trên.

Thủ thuật LINX

Là phương pháp được thực hiện bằng cách cấy ghép một vòng các hạt titan nhỏ chứa từ tính quấn quanh ngã ba của dạ dày và thực quản. Lực hút từ giữa các hạt này đủ mạnh để giữ cơ vòng đóng lại với acid dịch vị nhưng đủ yếu để thức ăn có thể đi qua dễ dàng. Phương pháp này ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật Nissen, tuy nhiên nó có chi phí cao và chỉ có số ít bệnh viện đủ trang thiết bị để thực hiện.

Châm cứu

Biện pháp này có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện chức năng tiêu hóa, từ đó giảm triệu chứng trào ngược dạ dày.

Việc điều trị hiệu quả trào ngược dạ dày thực quản cần kết hợp nhiều phương pháp và điều chỉnh theo từng cá nhân để đạt được kết quả tốt nhất. Chính vì vậy bạn hãy tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, tái khám định kỳ và đừng quên sử dụng kết hợp giải pháp thảo dược để sớm đẩy lùi chứng trào ngược dạ dày nhé!

Nếu cần hỗ trợ thêm thông tin, bạn đừng ngần ngại bình luận xuống phía dưới để được chuyên gia giải đáp!

Chuyên gia tiêu hóa