Tìm hiểu chi tiết khô âm đạo và cách tái tạo độ ẩm phù hợp

Tình trạng khô âm đạo là gì?

Khô âm đạo (Vaginal dryness) là tình trạng lớp màng ẩm tạo môi trường trên âm đạo bị mỏng dần đi, khiến tế bào ít tiết ra chất nhờn hơn. Đây cũng có thể xem là một triệu chứng của tình trạng giảm nồng độ hormone hoặc do một số nguyên nhân khác gây ra.

Khô âm đạo có thể ảnh hưởng đến cả phụ nữ trước – sau thời kỳ mãn kinh. Theo một thống kê được đăng tải lên Thư viện Y khoa Quốc Gia Hoa Kỳ (NCBI), hơn 1/2 phụ nữ mãn kinh trên 51 tuổi sẽ bị khô âm đạo từ mức độ nhẹ đến nặng. Mặt khác, có khoảng 17%  phụ nữ cũng gặp vấn đề liên quan đến khô âm đạo trong độ tuổi từ 17 – 50.

Khô âm đạo xảy ra khi các tế bào tại đây tiết ra ít chất nhờn

Nguyên nhân khô âm đạo

Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng khô âm đạo thường do nồng độ estrogen thấp. Đây là hormone có nhiệm vụ giữa cho lớp niêm mạc tại âm đạo được bôi trơn, dày và đàn hồi tốt hơn. Ngoài ra, âm đạo cũng có thể bị khô do khí huyết suy giảm, viêm nhiễm phụ khoa và một số yếu tố khác. Cụ thể như sau:

Suy giảm nội tiết tố của cơ thể

Như đã nói đến ở trên, khô âm đạo thường do giảm nồng độ estrogen. Trong khi đó, thời kỹ mãn kinh chính là tác nhân chính khiến cho hormone này bị giảm nồng độ.

Trong cơ thể của phụ nữ, buồng trứng sẽ chịu trách nhiệm sản xuất estrogen, nó sẽ kiểm soát sự phát triển của một số đặc điểm trên cơ thể, ví dụ như ngực, hình dạng. Do đó, estrogen có vai trò quan trọng với chu kỳ kinh nguyệt và khi mang thai.

Ngoài ra, estrogen còn giúp giữ cho các mô niêm mạc âm đạo được dày, khỏe mạnh và có độ ẩm phù hợp. Vì vậy, khi estrogen bị suy giảm, lớp lót âm đạo trở nên mỏng hơn gây khô hạn và kém đàn hồi. Tình trạng này cũng được gọi là teo âm đạo.

Có nhiều nguyên nhân thứ phát gây ra tình trạng giảm nồng độ estrogen. Ví dụ như:

• Thời kỳ mãn kinh.
• Sinh con, cho con bú.
• Thực hiện một số phẫu thuật liên quan đến cắt bỏ buồng trứng.
• Đang điều trị ung thư, bao gồm cả các phương pháp như xạ trị, hóa trị.
• Sử dụng những loại thuốc kháng estrogen để điều trị lạc nội mạc tử cung, ung thư vú,…
• Những yếu tố làm mãn kinh sớm ví dụ như thường xuyên sử dụng thuốc lá.

Một số yếu tố làm giảm estrogen gây khô âm đạo ở phụ nữ

Những nguyên nhân gây ra khô âm đạo khác

Ngoài nguyên nhân phổ biến trên, tình trạng khô âm đạo cũng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, tác nhân khác. Ví dụ như sau:

Tình trạng mất nước của cơ thể: Cơ thể không được cung cấp nước đầy đủ hoặc bị mất nước có thể làm tăng khả năng bị hội chứng Sicca. Hội chứng này sẽ bao gồm tình trạng khô âm đạo và bị đau đầu.

Thiếu máu đến âm đạo: Thiếu chất bôi trơn, rối loạn điều hòa mạch máu nguyên phát có thể làm co mạch quá mức, khiến cho lưu lượng máu đến vùng kín bị giảm đáng kể và gây khô âm đạo.

Sử dụng thuốc chống trầm cảm: Một số trường hợp có thể gây ra tác dụng phụ là giảm ham muốn, khô âm đạo và khó đạt cực khoái.

Hội chứng Flammer: Các mạch máu phản ứng theo cách bất thường, gây ra những kích thích như lạnh, căng thẳng,… và khô âm đạo.

Tâm lý, căng thẳng quá mức: Yếu tố này đóng vai trò quan trọng dẫn đến khô âm đạo cũng như những biến chứng thứ phát khác.

Viêm nhiễm phụ khoa: Các tình trạng viêm nhiễm phụ khoa có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone Estrogen trong cơ thể, từ đó dẫn đến khô âm đạo, đau rát khi quan hệ.

>>>Xem thêm: Tìm hiểu chi tiết về khô hạn sau sinh và cách khắc phục TẠI ĐÂY

Cách nhận biết âm đạo bị khô

Thông thường, bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán, nhận biết khô âm đạo qua tiền sử những triệu chứng mà người bệnh gặp phải. Có thể bao gồm:

• Cảm giác ngứa, nóng rát hoặc bị kích thích trong âm đạo.
• Thường xuyên đau khi quan hệ tình dục.
• Khó chịu hoặc thậm chí đau vùng âm đạo khi hoạt động thể chất. Nghiêm trọng hơn, những điều này có thể xuất hiện khi người bệnh ngồi hoặc đứng dậy.

Ngứa, đau, nóng rát là những dấu hiệu nhận biết khô âm đạo

Nếu bị khô âm đạo do nồng độ estrogen suy giảm, người bệnh cũng có thể cảm thấy:

• Thắt chặt và thu hẹp cửa âm đạo.
• Mức độ tiết dịch âm đạo tự nhiên bị thấp hơn.
• Ngoài ra, chị em có thể bị những triệu chứng khác đi kèm như khô da, khó thở, đổ mồ hôi, mất ngủ.

Để chắc chắn hơn, bác sĩ cũng có thể hỏi bạn về những thay đổi bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Các bước khám phụ khoa, xét nghiệm cũng có thể được thực hiện để chẩn đoán cụ thể hơn về tình trạng khô âm đạo.

Khô âm đạo ảnh hưởng như thế nào?

Khô âm đạo sẽ khiến cho quá trình quan hệ tình dục xảy ra đau đớn, từ đó làm ham muốn tình dục bị giảm hoặc biến mất. Điều này sẽ khiến phụ nữ bị khó chịu khi đối mặt với tình trạng quan hệ tình dục thường xuyên. Từ đó đem lại những ảnh hưởng tiêu cực cho đời sống vợ chồng.

Ngoài ra, khô âm đạo cũng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của người bị. Ví dụ nó có thể gây khó chịu, thậm chí đau đớn khi ngồi, đứng, tập thể dục, chơi thể thao,…

Cuối cùng, khi các mô âm đạo bị khô trong thời gian dài, tình trạng nhiễm trùng có thể xảy ra. Khi bị nhiễm trùng âm đạo có thể ảnh hưởng, làm suy giảm chức năng sinh lý của các cơ quan sinh dục.

Vấn đề này sẽ khiến cho sự bôi trơn bình thường bị ảnh hưởng, độ pH của âm đạo thay đổi. Những yếu tố này tạo nên môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm men tấn công và gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe của người bị.

Khô âm đạo kéo dài có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa

>>>Xem thêm: Nhận biết dấu hiệu tiền mãn kinh và các vấn đề cần lưu ý TẠI ĐÂY

Khô âm đạo phải làm sao?

Có nhiều sự lựa chọn khác nhau để tái tạo lại môi trường độ ẩm cho âm đạo. Bạn có thể sử dụng những phương pháp điều trị y khoa kết hợp cùng các cách chữa tại nhà. Cụ thể như sau:

Điều trị bằng phương pháp y khoa

Thông thường, tình trạng khô âm đạo do suy giảm estrogen sẽ được hướng dẫn bằng các phương pháp cải thiện estrogen tại chỗ. Sử dụng các loại thuốc mỡ hoặc thuốc dạng kem bôi trực tiếp lên khu vực âm đạo.

Nếu trong trường hợp điều trị tại chỗ ít hấp thụ được estrogen, người bệnh có thể sử dụng các estrogen dưới dạng viên uống. Ngoài ra, một số liệu pháp hormone estrogen tại chỗ khác cũng được sử dụng phổ biến hiện nay như:

• Vòng âm đạo – Estring: Thực hiện đưa một loại vòng mềm vào âm đạo để giải phóng liên tục lượng estrogen mức độ thấp vào các mô. Mỗi vòng có hiệu quả trong 90 ngày.
• Kem bôi âm đạo – Estrace, Premarin: Sử dụng dụng cụ để bôi kem vào âm đạo hàng ngày trong 1 – 2 tuần, sau đó giảm tần suất còn 1 – 3 lần/tuần.
• Viên đặt âm đạo – Vagifem: Người bệnh sẽ được sử dụng dụng cụ để đưa viên đặt vào âm đạo 1 lần/ngày, liên tục trong 2 tuần. Sau đó sẽ giảm tần suất còn 2 lần/tuần đến khi hết lượng thuốc được chỉ định.

Cách chữa khô âm đạo tại nhà

Bên cạnh những phương pháp y khoa trên, người bị khô âm đạo cũng có thể áp dụng thêm một số cách chữa khô âm đạo tại nhà sau đây. Lưu ý, trước khi áp dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Ví dụ như:

Sử dụng kem dưỡng ẩm cho âm đạo

Sản phẩm dưỡng ẩm chứa thành phần Glycerin, polycarbophil, min oil,… là những sự lựa chọn bạn có thể cân nhắc để giữ ẩm cho vùng kín. Việc dưỡng ẩm cô bé sẽ hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị, cải thiện tình trạng khô tại đây. Bạn nên sử dụng kem dưỡng ẩm từ 1 – 2 lần/ngày để giúp cải thiện tình trạng khô âm đạo, tránh lạm dụng quá vì chúng có thể gây viêm nhiễm.

Khi bị khô âm đạo nên sử dụng kem dưỡng ẩm từ 1- 2 lần/ngày

Người bệnh cũng có thể sử dụng viên uống như ospemifene để giúp âm đạo có độ đàn hồi tốt hơn, dày hơn. Từ đó giảm đau khi quan hệ. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như làm dày nội mạc tử cung, tăng nguy cơ mắc một số bệnh nguy hiểm như đột quỵ, xuất hiện cục máu đông,…

Lưu ý trong quan hệ tình dục

Bạn nên tăng tần suất hoạt động tình dục nhiều và thường xuyên hơn. Điều này sẽ giúp làm tăng lượng máu đến các mô trong âm đạo. Từ đó kích thích âm đạo sản xuất độ ẩm nhiều hơn. Hãy nhắc nhở cho bạn tình của mình về màn dạo đầu, đây là yếu tố quan trọng để khắc phục chứng khô âm đạo trong khi quan hệ.

Trong quá trình quan hệ, bạn cũng có thể sử dụng các chất bôi trơn để giúp tăng độ ẩm. Hãy ưu tiên những chất bôi trơn gốc nước thay vì gốc dầu. Chất bôi trơn gốc dầu có thể làm tăng khả năng bị kích ứng ở âm đạo, tăng nguy cơ bị rách bao cao su.

Tránh một số sản phẩm vệ sinh gây hại

Một số sản phẩm, mỹ phẩm để vệ sinh cơ thể có thể làm tăng nguy cơ bị khô âm đạo. Do đó, bạn nên tránh việc sử dụng chúng, bao gồm các sản phẩm có nước hoa, phẩm màu, xà phòng,… Những sản phẩm này có thể gây kích ứng, làm khô mô âm đạo.

Ngoài ra, không thực hiện thụt rửa quá sâu khi vệ sinh. Trong âm đạo chứa một lượng vi khuẩn tốt có nhiệm vụ giúp cân bằng, làm sạch tự nhiên khu vực này. Nếu thụt rửa quá mạnh, bạn có thể khiến âm đạo trở nên nhạy cảm hơn và mất mát một lượng vi khuẩn tốt này.

Bạn nên hạn chế các sản phẩm vệ sinh gây hại khi bị khô âm đạo

Bổ sung thêm phytoestrogen hàng ngày

Phytoestrogen là một hợp chất có chức năng hoạt động tương tự so với estrogen. Thành phần này có nhiều trong các loại thực phẩm nguồn gốc thực vật, ví dụ như các loại hạt, đậu phụ. Đặc biệt, trong đậu nành có thành phần Isoflavone (tinh chất mầm đậu nành), được xem là một phytoestrogen tự nhiên và an toàn cho phụ nữ.

Một kiểm tra được thực hiện vào năm 2016 cho thấy, khi tiêu thụ phytoestrogen có thể giúp cải thiện được tình trạng khô âm đạo tốt hơn. Ngoài ra, nó cũng sẽ giúp giảm tình trạng bốc hỏa, mất ngủ trong thời kỳ mãn kinh.

Ngoài ra, thành phần pregnenolone có trong củ mài là một loại tiền hormone steroid được tổng hợp bởi tinh hoàn, buồng trứng, tuyến thượng thận,… Thành phần này giúp chuyển hóa DHEA và progesterone, sau đó DHEA sẽ chuyển hóa thành estrogen cùng với những hormone khác trong cơ thể.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung thêm các loại thảo dược tự nhiên để giúp khắc phục tình trạng “khô hạn” ví dụ như đương quy, hà thủ ô, nhàu,… Để việc sử dụng được thuận lợi và hiệu quả, các nhà khoa học đã nghiên cứu và bào chế thành công sản phẩm có sự kết hợp của những thành phần trên giúp giảm được chứng khô âm đạo hiệu quả. Sản phẩm này đã được thực hiện nghiên cứu năm 2012 tại Bệnh viện Từ Dũ, Hồ Chí Minh chứng minh có tác dụng cải thiện tình trạng khô âm đạo, giúp tăng cường lưu thông khí huyết, bổ khí huyết, cải thiện tình trạng bốc hỏa, giảm ham muốn, da khô, nám sạm da,....

Một số thảo dược giúp cải thiện tình trạng khô âm đạo

Khô âm đạo thường không gây ra những hậu quả nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe. Nhưng tình trạng này kéo dài có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến tâm lý người mắc. Do đó, bạn nên thực hiện ngay các biện pháp cải thiện khô âm đạo trên,kết hợp với sản phẩm có thành phần isoflavone, pregnenolone,... mỗi ngày.

Nếu bạn cần được giải đáp cụ thể hơn cho tình trạng khô âm đạo của mình, hãy để lại câu hỏi hoặc số điện thoại dưới phần bình luận. Đội ngũ chuyên gia sẽ hỗ trợ chi tiết hơn.

Tài liệu tham khảo:

https://www.mayoclinic.org/symptoms/vaginal-dryness/basics/causes/sym-20151520

https://www.healthline.com/health/vaginal-dryness

https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/21027-vaginal-dryness