Dùng thuốc Progesterone điều trị u xơ tử cung cần lưu ý những gì?

Progesterone là thuốc gì?

Progesterone là một hormone chính của hoàng thể và thai nhi. Với biệt dược là Utrogestan, thuốc Progesterone thường được sử dụng cùng Estrogen như một liệu pháp hormone thay thế (HRT) với các trường hợp cần thiết. Hiện tại, thuốc Progesterone được sản xuất dưới 2 dạng chính là thuốc uống và viên đặt âm hộ.

Tác dụng của thuốc Progesterone 

Phụ nữ khi gần đến kỳ mãn kinh hoặc có các vấn đề liên quan đến cổ tử cung, thông thường các hormone nội tiết tố sẽ bị suy giảm. Do đó, HRT gồm Progesterone và Estrogen được sử dụng phối hợp với nhau để cung cấp nguồn hormone bị suy giảm này. 

Sau khi vào cơ thể, Progesterone sẽ hoạt động nên nội mạc tử cung, chuyển đổi giai đoạn tăng sinh sang tăng tiết, thúc đẩy sự phát triển của nội mạc tử cung. Từ đó sẽ làm tăng các hormone sinh dục trong cơ thể thời kỳ mãn kinh.

Với cơ chế đó, thuốc Progesterone thường được sử dụng trong những trường hợp sau:

• Viên uống: Điều hòa hội chứng tiền kinh nguyệt. Thay thế cho liệu pháp estrogen trong thời kỳ mãn kinh. Người bị bệnh vú lành tính, không rụng trứng, rối loạn rụng trứng, tiền mãn kinh.
• Viên đặt âm hộ: Thay thế cho Progesterone tự nhiên của cơ thể khi buồng trứng bị cắt bỏ (trường hợp hiến trứng). Người bị vô sinh nguyên phát, thứ phát hoặc khả năng sinh sản kém. Các trường hợp đe dọa sảy thai. Sử dụng cho trường hợp phòng ngừa sảy thai (suy hoàng thể). Sử dụng trong giai đoạn hoàng thể khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm.

Progesterone là thuốc nội tiết được sử dụng khá phổ biến hiện nay

Các dạng bào chế Progesterone

Hiện nay, bạn có thể tìm thấy Progesterone ở nhiều biệt dược khác nhau như Postcare 200, Cyclogest, Progentin,... Với biệt dược Utrogestan, thuốc Progesterone được bào chế dưới các dạng phổ biến như sau:

• Viên uống: Progesterone 200mg, Progesterone 100mg. 
• Thuốc đặt âm đạo: Hàm lượng Progesterone 100mg, 200mg

Thuốc Progesterone có nhiều dạng bào chế với hàm lượng khác nhau nên giá thành sẽ thay đổi theo từng loại. Tốt nhất người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn được loại thuốc phù hợp với tình trạng hiện tại.

Hướng dẫn sử dụng Progesterone

Dưới đây là những hướng dẫn về cách sử dụng Progesterone bạn có thể tham khảo. Để mang lại hiệu quả cao nhất thì hãy thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ/dược sĩ với tình trạng bệnh hiện tại của mình.

Liều dùng, cách sử dụng

Bạn có thể dùng thuốc Progesterone theo đường uống hoặc đặt âm đạo với liều lượng tùy theo từng tình trạng bệnh như sau:

Thuốc uống

Dùng theo đường uống, kèm với thức ăn. Lưu ý không nên bẻ thuốc, nhai hoặc nghiền thuốc trước khi uống. Hãy uống cả viên thuốc với một ít nước lọc để thuốc dễ phát huy tác dụng một cách tốt nhất. Liều dùng với thuốc uống như sau:

• Sử dụng thông thường: Liều trung bình từ 200 – 300mg mỗi ngày, chia làm 2 lần và dùng trước khi đi ngủ để không ảnh hưởng đến công việc.
• Kinh nguyệt không đều, tiền mãn kinh hoặc hội chứng tiền kinh nguyệt: Liều từ 200 - 300mg/ngày, mỗi ngày từ 1 - 2 lần uống. Sử dụng 10 ngày mỗi chu kỳ.
• Dọa sinh non: Liều 400mg/lần, giai đoạn cấp tính mỗi lần cách nhau 6 - 8 giờ. Duy trì từ 200mg/lần, mỗi ngày 3 lần. Sử dụng đến tuần 36 thai kỳ.

Thuốc đặt

Cách đặt thuốc Progesterone cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần vệ sinh tay thật sạch bằng xà phòng hoặc nước rửa tay để loại bỏ sự bám dính của vi khuẩn và bụi bẩn. Sau đó lau khô tay rồi lấy thuốc đưa vào với độ sâu khoảng 1 ngón tay. Sau khi đặt thuốc cần hạn chế di chuyển để thuốc phát huy công dụng tối đa. Liều đặt thuốc như sau:

• Liều bình thường: 200mng/ngày, 1 - 2 lần dùng/ngày.
• Điều hòa kinh nguyệt, rối loạn rụng trứng: 200mg/ngày. Sử dụng trong 10 ngày mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
• Vô sinh do thiếu hụt hoàng thể: Bắt đầu với 100mg cho ngày 13 - 14 chu kỳ chuyển phôi. Sau đó 100mg/ngày, 2 lần sáng - tối từ ngày 15 - 25 chu kỳ. Duy trì từ ngày 26 tăng thêm 100mg/ngày, tối đa liều 600mg/ngày thì dùng lại và kéo dài đến ngày thứ 60. Mỗi ngày 3 lần đặt.
• Dọa sảy thai: Liều từ 100 - 200mg/ngày, 2 lần/ngày. Duy trì tới tuần 12 thai kỳ.
• Thụ tinh ống nghiệm: Đặt 200mg/ngày, ngày 3 lần, chia sáng - trưa - tối.

Sử dụng thuốc Progesterone theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ

Cách xử trí khi quên/quá liều

Progesterone thường chỉ dùng trong một thời gian ngắn, từ 6 - 12 ngày một lần trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Vì thế hãy cố gắng dùng thuốc đều đặn để mang lại hiệu quả cao nhất. Trong trường hợp quên hoặc quá liều Progesterone, người bệnh có thể xử lý như sau:

Xử lý khi quên liều

• Dùng thuốc ngay sau khi nhớ ra mình đã bị quên liều.
• Nếu thời gian quên uống gần với liều kế tiếp thì hãy dùng liều tiếp theo đúng lịch trình.
• Tuyệt đối không được uống gấp đôi liều để bù vào liều đã quên vì có thể làm tăng tác dụng phụ.

Xử lý khi quá liều

Khi quá liều thuốc Progesterone bệnh nhân có thể sẽ gặp phải những tác dụng không mong muốn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khi đó, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để có hướng xử lý kịp thời.

Một số lưu ý cần biết khi sử dụng thuốc Progesterone

Để đảm bảo an toàn và thuốc Progesterone có thể phát huy công dụng một cách tốt nhất, người bệnh sẽ cần lưu ý về đối tượng sử dụng, tác dụng phụ, tương tác thuốc.

Đối tượng cần lưu ý khi sử dụng Progesterone

Bạn không nên sử dụng thuốc Progesterone nếu thuộc những trường hợp sau đây:

• Bị dị ứng/mẫn cảm với Progesterone, đậu nành hoặc bất kỳ tá dược nào trong thuốc. 
• Đang hoặc nghi ngờ bị ung thư và nhạy cảm với estrogen, ví dụ như ung thư niêm mạc tử cung.
• Bạn đang bị chảy máu âm đạo bất thường.
• Đang/đã từng xuất hiện cục máu đông trong tĩnh mạch (huyết khối) hoặc ở phổi (thuyên tắc phổi).
• Bị rối loạn chảy máu.
• Bị các bệnh lý do cục máu đông như đột quỵ, đau tim, đau thắt ngực gần đây.
• Có vấn đề liên quan đến gan hoặc từng bị bệnh gan.
• Bị xuất huyết não. Có vấn đề liên quan đến các dòng máu hiếm.
• Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

Ngoài ra, nếu bạn thuộc một trong các trường hợp sau cũng cần kiểm tra kỹ và thận trọng khi dùng Progesterone. Cụ thể: 

• Bạn bị huyết áp cao, các vấn đề khác liên quan đến tim, gan, phổi.
• Bị động kinh, tiểu đường, hen suyễn, đau nửa đầu.
• Từng có tiền sử hoặc đang bị trầm cảm.
• Da nhạy cảm với ánh sáng.
• Đang điều trị bệnh tim hoặc mắc chứng mất trí nhớ.
• Những đối tượng là tài xế, thường xuyên phải thức đêm (Vì thuốc có thể gây ra cơn buồn ngủ).

Không sử dụng Progesterone nếu bạn bị dị ứng với thuốc (ảnh minh họa)

Tác dụng phụ của Progesterone có thể gặp

Cũng giống như với các loại thuốc khác, Progesterone có thể gây ra một số tác dụng phụ trong quá trình sử dụng. Tuy không phải xảy ra ở tất cả trường hợp, nhưng bạn cần theo dõi kỹ trong quá trình sử dụng, đặc biệt là với dạng viên uống. Những tác dụng phụ của Progesterone có thể như sau:

Tác dụng phụ phổ biến - gồm những tác dụng phụ ở mức độ nhẹ, có thể biến mất sau thời gian ngắn.Cụ thể:

• Đau đầu.
• Chảy máu hoặc chảy máu âm đạo bất thường, hoặc xuất hiện các đốm, thay đổi chiết cổ tử cung mất kinh.
• Mệt mỏi, suy nhược, tăng cân bất thường.
• Đau vú, xuất hiện mụn trứng cá.
• Thay đổi tâm trạng nhẹ, thay đổi ham muốn tình dục, bị mất ngủ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng - nói với bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn gặp những phản ứng này. Bao gồm:

• Rối loạn vú như đau, sưng vú, căng ngực.
• Táo bón.
• Chóng mặt, nhức đầu, buồn ngủ.
• Tinh thần bị suy sụp.
• Xuất hiện phát ban da gây ngứa.

Tác dụng phụ nguy hiểm - ngừng dùng thuốc và liên hệ cho bác sĩ, trung tâm cấp cứu/trung tâm y tế gần nhất ngay lập tức. Cụ thể:

• Đau nửa đầu.
• Thay đổi hoặc mất giọng nói.
• Tầm nhìn kém hoặc không nhìn thấy.
• Đau tê ở khu vực ngực, chân, cánh tay.
• Khó thở.
• Xuất hiện các triệu chứng liên quan đến cục máu đông.
• Vàng da, vàng mắt.

Đau bụng, đầy hơi là triệu chứng dễ gặp ở những người hay thường xuyên sử dụng thuốc Progesterone

Tương tác thuốc của Progesterone

Bạn nên báo cho bác sĩ/dược sĩ nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc điều trị, vitamin hoặc bất kỳ loại nào. Đặc biệt cần lưu ý khi sử dụng Progesterone với một số loại thuốc sau đây, bởi Progesterone có thể gây ra phản ứng hoặc giảm tác dụng nếu sử dụng với một trong những nhóm thuốc đó. Cụ thể:

• Nhóm thuốc điều trị bệnh đái tháo đường.
• Các thuốc kháng nấm, kháng đông.
• Nhóm thuốc ức chế C1, cảm ứng CTP2C19 (từ trung bình – mạnh); cảm ứng CYP3A4 (từ trung bình – mạnh).
• Dabrafenib, Deferasirox.
• Enzalutamide, Pomalidomide; Ivosidenib, Lorlatinib.
• Sarilumab, Siltuximab, Tocilizumab.
• Mitotane.
• Sincalide.
• St John’s Wort.

Lời khuyên của chuyên gia khi sử dụng Progesterone 

Bạn cần để thuốc Progesterone tránh xa tầm tay của trẻ em và thú cưng trong nhà. Nên bảo quản thuốc ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và tuyệt đối không để ở nơi ẩm ướt như phòng tắm. 

Trong quá trình dùng thuốc, hãy bổ sung nhiều trái cây, rau xanh và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích vì sẽ làm giảm tác dụng của thuốc.

Bên cạnh việc sử dụng Progesterone để cải thiện triệu chứng u xơ tử cung, bạn có thể kết hợp sử dụng các thảo dược như: Trinh nữ hoàng cung - vị thuốc quý trong điều trị u xơ tử cung, hoàng kỳ, khương hoàng, hoàng cầm. Những thảo dược này vừa có tác dụng cân bằng nội tiết, chống oxy hóa, chống viêm lại giúp giảm sự tiến triển của u bướu. Một số nghiên cứu tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt – Xô về tác dụng của cây trinh nữ hoàng cung, được kiểm nghiệm trên 158 bệnh nhân mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt và u xơ tử cung, kết quả mang lại hiệu quả tốt.

Sử dụng thêm các loại thảo dược như trinh nữ hoàng cung, hoàng cầm, hoàng kỳ, khương hoàng giúp hỗ trợ cân bằng hormone

XEM THÊM: Tác dụng của trinh nữ hoàng cung với bệnh nhân u xơ tử cung

Thuốc Progesterone có thể được sử dụng nhiều đối với các trường hợp bị thiếu hụt hormone sinh dục. Tuy nhiên, quá trình dùng thuốc cần đặc biệt lưu ý và tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Trên đây là những thông tin cần biết trước khi dùng thuốc Progesterone. Tuy nhiên, chỉ mang tính chất tham khảo. Hãy liên hệ đến tổng đài 024. 38461530 - 028. 62647169 nếu bạn có bất kỳ thông tin nào cần giải đáp liên quan đến các vấn đề được nhắc đến trong bài.

Linh tham khảo:

https://www.drugs.com/progesterone.html

https://www.drugs.com/drug-class/progestins.html

https://www.drugs.com/drug-class/progestins.html

https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a604017.html

https://www.medicines.org.uk/emc/product/352/smpc