Các phương pháp điều trị rối loạn lipid máu hiện nay

Rối loạn lipid máu (hay tăng lipid máu) là tình trạng tăng nồng độ cholesterol và/hoặc triglyceride trong máu. Đây là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim mạch, đột quỵ và các vấn đề sức khỏe khác. Hiện nay có các phương pháp điều trị hiệu quả bệnh rối loạn lipid máu sau đây.

Rối loạn lipid máu là thủ phạm gây ra các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ não

Thay đổi lối sống

Chế độ sinh hoạt có ảnh hưởng lớn tới sức khỏe nói chung và bệnh rối loạn lipid máu nói riêng. Vì vậy, để điều trị bệnh hiệu quả thì việc đầu tiên người bệnh cần làm đó là điều chỉnh lối sống. Bao gồm:

• Điều chỉnh chế độ ăn uống để giảm lượng chất béo xấu và tăng lượng chất béo tốt cho cơ thể bằng cách:

• Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol có trong thực phẩm chiên rán, nội tạng động vật. Thay vào đó bạn nên ăn thực phẩm ít chất béo bão hòa và cholesterol chẳng hạn như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, cá và các loại đậu.
• Chọn chất béo không bão hòa đơn và đa: Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo không bão hòa đơn và đa như dầu ô liu, bơ, các loại hạt và quả bơ sẽ giúp làm giảm chỉ số “mỡ máu xấu”.
• Hạn chế chất béo chuyển hóa vì thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo chuyển hóa.
• Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả giúp làm chậm hấp thu mỡ từ ruột vào máu.
• Hạn chế đường, bánh ngọt và đồ uống có đường vì chúng làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, rối loạn lipid máu.

Điều chỉnh chế độ ăn giúp kiểm soát chỉ số lipid máu hiệu quả

• Tập thể dục thường xuyên: Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần bằng các môn thể thao yêu thích. Tuy nhiên bạn nên bắt đầu từ từ và tăng dần thời gian và cường độ tập luyện để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe.
• Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, chỉ cần bạn giảm được 5% cân nặng cũng có thể giúp cải thiện mức lipid máu của bạn. Để giảm cân an toàn và hiệu quả, hãy kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với tập thể dục thường xuyên.
• Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm tăng mức cholesterol LDL ("xấu") và giảm mức cholesterol HDL ("tốt"). Bỏ hút thuốc là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe tim mạch của mình.
• Hạn chế uống rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng mức triglyceride trong máu. Nếu bạn uống rượu bia, hãy hạn chế lượng tiêu thụ ở mức vừa phải và thay thế rượu bình thường bằng rượu vang.

Sử dụng thuốc điều trị

Nếu thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát nồng độ lipid máu của bạn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hạ mỡ máu. Các loại thuốc điều trị rối loạn lipid máu phổ biến bao gồm:

• Statin: Là nhóm thuốc điều trị rối loạn lipid máu hiệu quả nhất. Chúng hoạt động bằng cách ức chế enzyme HMG-CoA reductase, enzyme này đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất cholesterol ở gan. Statin có thể giúp hạ thấp mức cholesterol LDL ("xấu") xuống 50% hoặc hơn.
• Fibrate: Là một loại thuốc khác giúp hạ mức cholesterol xấu và triglyceride. Chúng hoạt động bằng cách kích hoạt thụ thể peroxisome proliferator-activated receptor alpha (PPARα), thụ thể này giúp điều chỉnh quá trình chuyển hóa lipid trong cơ thể. Fibrate có thể giúp hạ thấp mức cholesterol LDL ("xấu") xuống 20% và triglyceride xuống 30%.
• Resin gắn axit mật: Thuốc này sẽ liên kết với acid mật trong ruột và ngăn chặn cơ thể hấp thụ chúng. Acid mật được tạo ra từ cholesterol, vì vậy việc ngăn chặn sự hấp thụ của acid mật sẽ góp phần giảm mức cholesterol trong máu. Resin gắn axit mật có thể giúp hạ thấp mức cholesterol LDL ("xấu") xuống 10-20%.

Thuốc tây sẽ được chỉ định cho người bệnh rối loạn lipid máu khi điều chỉnh lối sống không hiệu quả

• Niacin: Là vitamin B làm giảm quá trình sản xuất và giải phóng triglyceride và LDL cholesterol, đồng thời tăng HDL cholesterol. Ngoài ra, niacin cũng có tác dụng mở rộng các mạch máu, giúp cải thiện lưu thông máu và làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Tuy nhiên, niacin có thể gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như đỏ bừng mặt, ngứa và buồn nôn nên thuốc này thường chỉ được sử dụng ở những người không dung nạp statin hoặc fibrate. Niacin có thể giúp hạ thấp mức cholesterol LDL ("xấu") xuống 15-25% và triglyceride xuống 20-30%.
• Omega-3: Là một loại acid béo giúp làm giảm lượng LDL Cholesterol xấu và tăng lượng HDL-Cholesterol tốt, từ đó giúp làm ổn định mỡ máu.  Omega-3 axit béo có thể giúp hạ thấp mức triglyceride xuống 20-30%.

Dùng thảo dược và hoạt chất hạ mỡ máu

Ngoài việc dùng thuốc tây thì từ xa xưa, các vị lương y đã sử dụng thảo dược để hạ mỡ máu hiệu quả, sau này khi khoa học phát triển, các thảo dược đó mới được tiến hành nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả, chẳng hạn như:

Lá sen: Từ xa xưa, lá sen chính là bí quyết của Dương Qúy Phi và các phi tần sử dụng để giúp giữ được dáng người thon thả và làn da trắng hồng mịn màng. Sau này, lá sen được các nhà nghiên cứu tại Hàn Quốc chứng minh tác dụng ức chế peroxy hóa lipid, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào, làm giảm lượng đường huyết lúc đói, giảm cholesterol toàn phần và triglycerid. Đồng thời, dịch chiết lá sen còn có tác dụng ức chế enzyme HMG-CoA, giảm tổng hợp cholesterol ở gan, nhờ đó giúp làm giảm lượng lipid toàn phần, cholesterol và chất béo trung tính (triglyceride).

Lá sen là thảo dược được dùng nhiều trong dân gian để hạ mỡ máu, giảm cân

Hoàng bá: Nghiên cứu tại Hoa Kỳ đã chứng minh hoạt chất chính của hoàng bá là berberin giúp giảm cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả

Tỏi: Chứa hoạt chất chính là allicin có công dụng giảm cholesterol, tăng cường sức khỏe tim mạch, chống oxy hóa giúp bảo vệ gan.

Cucurma phospholipid: Là dẫn xuất của hoạt chất curcumin (có trong nghệ) với tác dụng làm giảm cholesterol bằng cách can thiệp vào quá trình hấp thu cholesterol ở ruột, tăng chuyển hóa cholesterol thành acid mật và tăng bài tiết acid mật.

ALA (acid alpha lipoic): Giúp làm tăng lượng năng lượng tiêu thụ, giảm lượng thức ăn và giảm trọng lượng cơ thể hiệu quả. 

Hiện nay tại Việt Nam, các thảo dược và hoạt chất này được chiết xuất bằng công nghệ lượng tử nên giúp thu được tối đa hoạt chất và làm sạch hoạt toàn tạp chất, bụi bẩn để bào chế nên viên uống hỗ trợ chuyên biệt cho người có rối loạn lipid máu, tăng cholesterol toàn phần, triglyceride, người có nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, béo phì. Sản phẩm có bán tại các nhà thuốc nên bạn dễ dàng tìm mua.

Các phương pháp điều trị khác

Trong một số trường hợp, có thể cần sử dụng các phương pháp điều trị khác chẳng hạn như lọc máu hoặc phẫu thuật, liệu pháp thay thế hormone để điều trị rối loạn lipid máu. Tuy nhiên, thông thường các phương pháp này ít được áp dụng phổ biến mà chủ yếu chỉ định trong các trường hợp đặc biệt.

Nếu bạn đang bị rối loạn lipid máu, bạn cần nhớ rằng để kiểm soát tốt chỉ số lipid máu bạn cần kết hợp tất cả các biện pháp kể trên và đừng quên khám bệnh định kỳ, điều trị tốt các bệnh mắc kèm để giảm nguy cơ tim mạch và đột quỵ. Nếu cần hỗ trợ thêm thông tin, bạn hãy bình luận xuống phía dưới, chuyên gia sẽ giải đáp cho bạn trong thời gian nhanh nhất.

Chuyên gia tim mạch