Tổng hợp các vấn đề về đa nang buồng trứng được quan tâm nhất

Bệnh đa nang buồng trứng - PCOS là gì?

Đa nang buồng trứng hay buồng trứng có nhiều nang nhỏ là tình trạng mất cân bằng nội tiết tố do buồng trứng ở phụ nữ tiết ra nhiều hormone nam (androgen) dư thừa và khiến các hormone sinh sản trong cơ thể bị mất cân bằng. PCOS xảy ra do các nang trứng không có điều kiện để phát triển nên sẽ khiến trứng không thể rụng và phóng noãn. Lâu dần sẽ hình thành các nang nhỏ trong buồng trứng.

Hiện nay, tỷ lệ phụ nữ bị đa nang buồng trứng khá cao và đang có xu hướng tăng lên. Đặc biệt buồng trứng đa nang có thể khiến vô sinh, hiếm muộn nên căn bệnh này đã trở thành nỗi ám ảnh của nhiều chị em. 

Theo thống kê từ CDC, đa nang buồng trứng là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng vô sinh ở nữ, bệnh đã làm ảnh hưởng đến khoảng 6% - 12% (~ 5 triệu) phụ nữ ở Hoa Kỳ. Hơn thế nữa, đa nang buồng trứng có thể là bệnh lý suốt đời ngay cả khi bạn đã ngoài độ tuổi sinh con.

Đa nang buồng trứng là bệnh phụ khoa không hiếm gặp

XEM THÊM: Nang đa thùy buồng trứng là gì? Làm sao để cải thiện bệnh an toàn, hiệu quả?

Dấu hiệu khi mắc bệnh đa nang buồng trứng

Đa nang buồng trứng sẽ khiến cơ thể của người bệnh xuất hiện hiện tượng kháng insulin, nghĩa là họ có thể tạo ra insulin nhưng nó không hoạt động hiệu quả. Do đó, những biểu hiện dễ nhận thấy của PCOS như sau: 

• Rối loạn kinh nguyệt: Đây là biểu hiện thường thấy của những phụ nữ mắc PCOS. Khi đó, người bệnh sẽ có ngày kinh kéo dài, lượng máu ra quá nhiều hoặc quá ít.

• Rậm lông: Có tới 70% phụ nữ bị đa nang buồng trứng gặp phải tình trạng lông phát triển quá nhiều trên mặt, ngực, bụng, tay, chân hoặc đùi. 

• Tăng cân, béo phì: Có tới 80% phụ nữ bị buồng trứng đa nang rơi vào tình trạng thừa cân, béo phì. Lý do là vì họ bị rối loạn về chuyển hóa lipid máu.

• Da dày, mịn và sẫm màu ở những vùng có nếp gấp (nách, cổ, bẹn hoặc dưới vú) - được gọi là chứng dày lớp gai đen.

• Xuất hiện các thẻ da (mảng da thừa và nhỏ), đặc biệt thường thấy ở nách, cổ. Tóc bị rụng theo từng mảng không rõ nguyên nhân.

• Khi siêu âm buồng trứng thấy có nhiều túi nang nhỏ chứa đầy dịch bên trong, nhưng không thể phát triển và phóng noãn được.

• Mụn trứng cá nhiều mọc nhiều mà không đáp ứng các phương pháp điều trị. Đặc biệt là ở khu vực mặt, lưng và ngực.

• Vô sinh: Vừa là biến chứng nhưng nó cũng là một dấu hiện khá dễ nhận biết. Bạn có thể không thụ thai được ngay cả khi đã thử nhiều phương pháp khác nhau.

Mụn trứng cá mọc nhiều sau dậy thì là dấu hiệu của PCOS

Nguyên nhân dẫn đến buồng trứng đa nang

Cơ chế chính khiến người bệnh bị đa nang buồng trứng chính là việc sản xuất dư thừa nội tiết tố - hormone androgen. Tuy nhiên, theo CDC, nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này vẫn chưa thể biết chính xác là gì. Ngoài ra, sẽ có một số yếu tố, tác nhân đóng vai trò khiến cho tỷ lệ bị PCOS cao hơn. Cụ thể như:

Suy giảm năng lượng tế bào: Cơ thể con người được cấu tạo từ nghìn tỷ tế bào. Và khi xảy ra tình trạng suy giảm năng lượng tế bào, giảm hay mất thông tin liên lạc giữa các tế bào sẽ khiến cho các tế bào chết không theo chương trình apoptosis. Lâu dần, dẫn tới các tế bào tăng sinh bất thường và hình thành các nang, khối u.

Kháng insulin: Khi nồng độ insulin tăng lên do những nguyên nhân khác, nó sẽ kích thích buồng trứng sản xuất androgen nhiều hơn, ngăn chặn sự rụng trứng. Vỏ nang lúc này dày lên và rất khó để phóng noãn. Lâu dần sẽ hình thành nhiều nang ở buồng trứng. Insulin cũng góp phần tạo ra các triệu chứng của buồng trứng đa nang. 

Di truyền: Các nhà khoa học di truyền đã phát hiện ra rằng PCOS có khả năng di truyền. Do đó, những phụ nữ có người thân trong gia đình bị đa nang buồng trứng thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn bình thường. 

Thừa cân: Có tới 80% phụ nữ bị buồng trứng đa nang rơi vào tình trạng thừa cân, béo phì. Lý do là vì họ có nội tiết tố cao và bị rối loạn về chuyển hóa lipid máu.

Béo phì là triệu chứng sớm của bệnh đa nang buồng trứng

Bị bệnh đa nang buồng trứng có nguy hiểm không?

Đa nang buồng trứng có nguy hiểm, bệnh có thể tiến triển đến các bệnh lý nghiêm trọng khác. Đặc biệt khi bạn bị đa nang buồng trứng kèm với béo phì, thừa cân. Những biến chứng bệnh lý của đa nang buồng trứng có thể bao gồm:

Cao huyết áp: Buồng trứng đa nang có thể khiến phụ nữ có nguy cơ bị tăng huyết áp, gây hại cho tim, thận và não bộ. Thậm chí bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim,…

Tiểu đường hoặc tiểu đường thai kỳ: Bệnh đa nang buồng trứng gây ra hiện tượng rối loạn chuyển hóa lượng đường trong cơ thể. Do đó có thể khiến người bệnh bị tiểu đường.

Rối loạn ngưng thở khi ngủ: Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường bị thừa cân, béo phì nên khi ngủ, áp lực dồn nén lên ngực và dẫn tới chứng ngưng thở khi ngủ.

Ung thư nội mạc tử cung: Béo phì, kháng insulin và đái tháo đường ở phụ nữ bị đa nang buồng trứng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư nội mạc tử cung (màng tử cung).

Tai biến mạch máu não: POCS có thể tạo ra hội chứng chuyển hóa khiến cho mức cholesterol/chất béo trung tính cao bất thường. Từ đó dễ làm tắc nghẽn các mạch máu và gây tai biến mạch máu não.

Trầm cảm và dễ lo âu: Bệnh đa nang buồng trứng không chỉ có các triệu chứng khó chịu mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý phụ nữ. Những người mắc PCOS thường rơi vào trầm cảm phổ biến nhất là ở phụ nữ mới lập gia đình do rối loạn nội tiết tố và việc khó có con.

Vô sinh: Đây là một trong những ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của buồng trứng đa nang. PCOS khiến tần suất rụng trứng giảm hoặc không thể rụng trứng dẫn đến không thụ thai được và vô sinh.

Đa nang buồng trứng có thể khiến chị em rơi vào tình trạng trầm cảm

Các cách chữa đa nang buồng trứng hiện nay

Bác sĩ sẽ thực hiện thêm các xét nghiệm như xét nghiệm máu, siêu âm và khám phụ khoa để chẩn đoán chính xác bệnh. Sau đó, tùy vào nguyên nhân, mức độ bệnh cũng như mong muốn về vấn đề sinh sản của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra những giải pháp phù hợp hơn. Cụ thể như sau:

Điều trị với người không có kế hoạch mang thai

Với nhóm người bệnh này, nếu không có kế hoạch mang thai, bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng thuốc kết hợp với thay đổi lối sống tại nhà. Cụ thể: 

Thuốc điều trị: Nhóm này có thể được chỉ định dùng các loại thuốc để ngăn chặn sự hình thành của Androgen. Hoặc các nhóm thuốc giúp giảm kháng insulin như Metformin, giúp người bệnh điều hòa và cải thiện lại chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra có thể sử dụng thêm thuốc tránh thai để cân bằng nội tiết tố.

Kiểm soát sinh sản để điều trị bệnh: Bao gồm như miếng dán tránh thai, đặt vòng,... Những phương pháp này sẽ giúp cải thiện được mụn trứng cá, chu kỳ kinh nguyệt và giảm các triệu chứng khác của đa nang buồng trứng.

Thay đổi lối sống: Điều này sẽ có tác dụng tích cực đến quá trình điều trị. Bạn có thể theo dõi kỹ hơn ở phần phòng ngừa biến chứng tiếp theo của bài viết.

Thuốc trị đa nang buồng trứng giúp hạn chế sự gia tăng của nang không chín và phóng noãn

Đối với người bệnh mong muốn/có kế hoạch mang thai

 Đối với các trường hợp này, bác sĩ có thể thực hiện các biện pháp điều trị giúp kích hoạt được buồng trứng hoạt động. Cụ thể như:

Sử dụng các loại thuốc kích thích rụng trứng: Những loại thuốc như Clomiphene, letrozole đường uống, gonadotropins đường tiêm sẽ được sử dụng với mục đích này.

Thực hiện phẫu thuật: Khoan buồng trứng là một thủ thuật được sử dụng có thể làm kích thích quá trình rụng trứng. Thủ thuật này cũng có thể loại bỏ các mô buồng trứng đang sản xuất thừa hormone.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Nếu các phương pháp kích thích buồng trứng trên không hiệu quả, người bệnh sẽ được chuyển sang thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó sẽ chuyển bào thai vào tử cung và tiếp tục quy trình mang thai bình thường.

Sử dụng thảo dược hỗ trợ, phòng biến chứng

Đa nang buồng trứng có thể quay lại bất cứ lúc nào. Do đó, ngoài thực hiện điều trị theo các phương pháp Tây Y, nhiều người bệnh đã lựa chọn các loại thảo dược để giúp ngăn ngừa, giảm các triệu chứng và cải thiện đa nang buồng trứng nhanh hơn.

Tuy vậy, không phải loại thảo dược nào cũng được chứng minh là an toàn và có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh đa nang buồng trứng. Theo nghiên cứu lâm sàng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2013, một số ít các loại thảo dược như trinh nữ hoàng cung, hoàng cầm, hoàng kỳ, khương hoàng khi kết hợp với các loại phụ liệu khác có tác dụng cải thiện các triệu chứng đa nang buồng trứng rất tốt. Ngoài ra, các nhà khoa học phát hiện ra thành phần acaloid trong cây trinh nữ hoàng cung có tác dụng chống nhiễm khuẩn, ung bướu và kích thích miễn dịch, kích thích sự sản sinh của tế bào lympho T, tế bào CD3+T và CD4+T.

Nhóm các loại thảo dược này có thể hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, ngăn ngừa và hạn chế biến chứng của đa nang buồng trứng. Ngoài ra cũng giúp tăng sức đề kháng của cơ thể lên, từ đó giúp hạn chế được đa nang buồng trứng quay lại.

Trinh nữ hoàng cung là thảo dược tốt cho người bệnh đa nang buồng trứng

XEM THÊM: Cách chữa buồng trứng đa nang bằng thuốc nam đơn giản tại nhà

Phòng ngừa và khắc phục đa nang buồng trứng tại nhà

Thay đổi lối sống và xây dựng chế độ ăn uống khoa học là yếu tố quan trọng trong phòng ngừa, kết hợp điều trị và ngăn ngừa biến chứng bệnh. Cụ thể:

Áp dụng chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít chất béo

Nên bổ sung nhiều rau xanh để cung cấp chất xơ và chất chống viêm, chống oxy hóa cho cơ thể. Điều này không chỉ giúp kiểm soát, ngăn ngừa nguy cơ mắc đa nang buồng trứng mà còn ngăn chặn bệnh phát triển.

Bên cạnh đó việc hạn chế sử dụng thực phẩm giàu chất béo cũng sẽ giúp giảm cơ nguy mắc PCOS. Bởi các chất béo chứa hàm lượng kích thích tố cao khiến estrogen tăng lên quá mức. Việc này sẽ gây rối loạn nội tiết, khiến nang trứng phát triển không bình thường.

Thay đổi lối sống lành mạnh

Về lối sống, sinh hoạt hàng ngày, bạn sẽ cần lưu ý thêm những vấn đề sau đây:

Hạn chế thức khuya: Nên ngủ đủ 8 - 10 tiếng/ngày, tạo thói quen ngủ đều đặn vào một khung giờ. Điều này giúp làm giảm căng thẳng và cân bằng lại được hormon.

Kiểm soát căng thẳng: Hạn chế căng thẳng trong cuộc sống sẽ giúp nồng độ cortisol trong cơ thể ổn định. Nó sẽ giúp lấy lại được cân bằng hormone hiệu quả,

Tập thể dục điều độ và kiểm soát cân nặng: Cân nặng phù hợp với thể trạng sẽ giúp giảm tình trạng kháng Insulin. Từ đó giảm các triệu chứng và hạn chế các biến chứng bệnh lý khác của PCOS.

Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Viêm nhiễm âm đạo là nguyên nhân dẫn đến mắc rất nhiều bệnh phụ khoa trong đó có đa nang buồng trứng. Vì vậy, phụ nữ cần luôn giữ vệ sinh vùng kín của mình sạch sẽ.

Tránh nạo phá thai: Nạo hút thai nhiều lần không chỉ làm mỏng lớp niêm mạc tử cung mà còn có thể gây nhiễm khuẩn, rách cổ tử cung, băng huyết, nhiễm trùng máu. Thậm chí việc này còn gây rối loạn nội tiết khiến nang trứng phát triển không bình thường từ đó hình thành nên bệnh u nang buồng trứng.

Kiểm soát căng thẳng và giấc ngủ sẽ giúp cân bằng hormone tốt hơn

Tạm kết

PCOS có thể được cải thiện nếu bạn tuân thủ theo liệu trình điều trị và kết hợp với các phương pháp hỗ trợ xung quanh. Quan trọng, bạn cần phát hiện và được điều trị càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nguy hiểm khác của đa nang buồng trứng.

Trên đây là những chia sẻ về bệnh đa nang buồng trứng. Để phòng ngừa và cải thiện PCOS hiệu quả, tăng khả năng mang thai, chị em hãy xây dựng lối sống khoa học và đừng quên khám sức khỏe phụ khoa định kỳ. Ngoài ra, nếu có bất kỳ thông tin nào cần giải đáp liên quan đến các bệnh lý phụ khoa, vui lòng liên hệ đến tổng đài 024. 38461530 - 028. 62647169 để được hỗ trợ tư vấn.

Linh tham khảo:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/diagnosis-treatment/drc-20353443

https://www.healthline.com/health/polycystic-ovary-disease

https://www.nhs.uk/conditions/polycystic-ovary-syndrome-pcos/

https://www.webmd.com/women/what-is-pcos

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8316-polycystic-ovary-syndrome-pcos

https://www.cdc.gov/diabetes/basics/pcos.html 

https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/polycystic-ovarian-syndrome-pcos