Thuốc hỗ trợ sinh sản phổ biến

Loại thuốc hỗ trợ sinh sản đầu tiên được giới thiệu vào năm 1960 tại Hoa Kỳ và hiện tại vẫn đem lại hiệu quả khi sử dụng. Hiện nay, có nhiều loại thuốc hỗ trợ sinh sản cho nữ giới phổ biến hơn so với nam giới. Bởi, phần lớn nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn vẫn do quá trình sản xuất trứng ở nữ giới.

Dưới đây là một số loại thuốc đang được sử dụng khá phổ biến để hỗ trợ, kích thích sinh sản hiện nay. Chúng cũng được sử dụng như một loại thuốc hỗ trợ sinh sản cho nam giới trong một số trương hợp.

Thuốc kích thích nang trứng (FSH)

Hormone FSH do cơ thể sản xuất và có tác dụng làm cho trứng trong buồng trưởng thành, tạo điều kiện cho nang trứng hình thành xung quanh trứng đã chín. Đây là một bước quan trọng trong quá trình rụng trứng ở cơ thể.

Do đó, việc sử dụng thuốc kích thích nang trứng sẽ hoạt động tương tự, chính là kích thích quá trình rụng trứng ở nữ giới. Từ đó giúp kích thích, hỗ trợ sinh sản ở nữ giới.

FSH cũng được sử dụng cho nam giới để giúp kích thích sản xuất tinh trùng. Một số loại thuốc trong nhóm này thường được sử dụng gồm:

  • Urofollitropin đông khô: Được làm từ FSH của người, tiêm trực tiếp dưới da. Có sẵn dưới dạng biệt dược Bravell.
  • Follitropin Alfa đông khô: Là loại thuốc được tái tổ hợp của FSH, cũng được tiêm trực tiếp dưới da. Có sẵn dưới biệt dược Follistim AQ, Gonal-F.
  • Thuốc clomiphene: Clomiphene là chất điều biến thụ thể estrogen có chọn lọc. Loại thuốc này sẽ hoạt động bằng cách kích thích tuyến yên, đây là nơi tạo ra FSH của cơ thể. Thường được sử dụng cho phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang hoặc những vấn đề khác liên quan đến rụng trứng. Clomiphene chỉ có sẵn dưới dạng thuốc gốc.

thuoc-ho-tro-sinh-san-fsh-se-giup-kich-thich-qua-trinh-rung-trung-xay-ra_11zon.webp

Thuốc hỗ trợ sinh sản FSH sẽ giúp kích thích quá trình rụng trứng xảy ra

Nhóm thuốc Gonadotropin hỗ trợ sinh sản

Loại thuốc Gonadotropin gồm 2 loại chính là Gonadotropin màng đệm ở người (hCG) và Gonadotropin ở phụ nữ mãn kinh (hMG). Cụ thể như sau:

Gonadotropin màng đệm ở người (hCG)

Gonadotropin là một hormone do cơ thể người tạo ra tương tự với FSH. Loại hormone này kích thích nang trứng trong buồng trứng giải phóng trứng đã chín. Gonadotropin cũng kích hoạt sự sản xuất của progesterone – hormone đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị tử cung để trứng đã được thụ tinh làm tổ.

Gonadotropin thông thường sẽ được dùng chung với clomiphene hoặc hMG. Được sử dụng cho phụ nữ có buồng trứng còn hoạt động. Loại thuốc này cũng được sử dụng cho nam giới để tăng cường sản xuất testosterone. hCG có sẵn dưới 2 dạng như sau:

  • r-hCG: Là Gonadotropin màng đệm ở người tái tổ hợp, được tiêm dưới da. Được sử dụng trước khi điều trị bằng Gonadotropin hoặc FSH ở phụ nữ mãn kinh. Thuốc có sẵn dưới tên biệt dược là Ovidrel.
  • hCG: Thuốc được tiêm trực tiếp vào cơ (tiêm bắp). Được sử dụng sau khi đã điều trị bằng Gonadotropin hoặc FSH trước đó ở phụ nữ mãn kinh. Thuốc có sẵn dưới tên biệt dược là Novarel, Pregnyl.

Gonadotropin ở phụ nữ mãn kinh (hMG)

Đây là một loại thuốc hỗ trợ sinh sản được kết hợp bởi hormone FSH và LH (hormone luteinising) ở người. Gonadotropin hMG sẽ được sử dụng cho phụ nữ mãn kinh, buồng trứng vẫn còn khỏe mạnh nhưng không thể phát triển trứng.

Không sử dụng thuốc này cho người bị suy buồng trứng sớm. Thuốc được tiêm trực tiếp dưới da. Có sẵn với tên biệt dược là Menopur.

thuoc-hmg-duoc-su-dung-de-ho-tro-sinh-san-o-phu-nu-da-man-kinh_11zon.webp

Thuốc hMG được sử dụng để hỗ trợ sinh sản ở phụ nữ đã mãn kinh

Một số loại thuốc hỗ trợ sinh sản khác

Bên cạnh đó, để hỗ trợ sinh sản ở nữ giới, bác sĩ có thể hướng dẫn sử dụng thêm một số nhóm thuốc khác như sau:

Thuốc đối kháng hormone giải phóng Gonadotropin (GnRH)

Loại thuốc này thường được sử dụng ở phụ nữ đang điều trị kích thích buồng trứng có kiểm soát (COS). GnRH sẽ ngăn không cho cơ thể sản xuất LH và FSH, gây cản trở quá trình rụng trứng tự phát.

Hay hiểu đơn giản hơn, GnRH sẽ giúp trứng được trưởng thành đúng cách và sử dụng cùng với phương pháp hỗ trợ sinh sản. Thuốc đối kháng GnRH hầu hết sẽ sử dụng chung với hCG. Một số loại thuốc phổ biến như:

  • Ganirelix axetat: Được tiêm dưới da và chỉ có sẵn ở dạng thuốc gốc.
  • Cetrotide axetat: Được tiêm dưới da và có sẵn dưới dạng biệt dược Cetrotide.

Chất vận chủ dopamine

Là loại thuốc đối kháng được sử dụng cho trường hợp phụ nữ bị tăng prolactin máu. Lúc này, dopamine sẽ giảm lượng prolactin do tuyến yên sản xuất ra, từ đó tăng sản xuất FSH tốt hơn. Hai loại thuốc phổ biến thuộc nhóm này gồm:

  • Cabergoline: Sử dụng theo dạng viên uống và có sẵn dưới dạng thuốc gốc.
  • Bromocriptine: Sử dụng theo dạng viên uống, có sẵn dưới dạng thuốc gốc và biệt dược Parlodel.

dopamine-se-co-tac-giup-giup-tuyen-yen-san-xuat-fsh-ho-tro-sinh-san_11zon.webp

Dopamine sẽ có tác giúp giúp tuyến yên sản xuất FSH hỗ trợ sinh sản

Phương pháp hỗ trợ sinh sản

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, công nghệ hỗ trợ sinh sản (ART) được xem là “cứu tinh” cho các cặp đôi vô sinh, hiếm muộn ngày nay. Công nghệ này sẽ giúp giải quyết được vấn đề khó khăn trong quá trình thụ thai. Một số kỹ thuật trong công nghệ hỗ trợ sinh sản đang được sử dụng khá phổ biến là:

 IVF – Thụ tinh trong ống nghiệm

Phương pháp hỗ trợ sinh sản này sẽ liên quan đến kỹ thuật lấy trứng ở phụ nữ và tiến hành thụ tinh trong phòng thí nghiệm. Kỹ thuật này có thể sẽ được thực hiện phối hợp với phương pháp chuyển phôi (IVF-ET), sau đó chuyển phôi thu được vào tử cung của phụ nữ.

Hiện tại, thụ tinh trong ống nghiệm chiếm đến 99% các công nghệ hỗ trợ sinh sản được lựa chọn. Bạn có thể sẽ cần thực hiện IVF nhiều hơn một lần để tăng cơ hội thụ tinh, mang thai. Phương pháp này có một số biến chứng tiềm ẩn như:

  • Bị đa thai hoặc cấy nhiều phôi cùng một lúc.
  • Mang thai ngoài tử cung.
  • Bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc hỗ trợ sinh sản như hội chứng quá kích buồng trứng.

IUI – Thụ tinh nhân tạo

Khi thực hiện thụ tinh nhân tạo, tinh trùng ở nam giới sau khi lấy ra sẽ được làm sạch, cô đặc. Sau đó sẽ được đưa trực tiếp vào tử cung của phụ nữ trong thời gian buồng trứng đang giải phóng trứng để thực hiện thụ tinh.

Đây là một kỹ thuật đơn giản và tương đối an toàn. Tuy vậy, nó cũng có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng nhưng tỷ lệ xảy ra thấp. Ví dụ như:

  • Bị nhiễm trùng: Do quá trình thực hiện thủ thuật gây ra.
  • Khi phối hợp cùng với thuốc kích thích rụng trứng có thể tăng nguy cơ đa thai. Khi đa thai xuất hiện có thể tăng khả năng sinh non.

muc-rui-ro-khi-su-dung-iui-ho-tro-sinh-san-tuong-doi-thap_11zon.webp

Mức rủi ro khi sử dụng IUI hỗ trợ sinh sản tương đối thấp

FET (chuyển phôi đông lạnh) là phương pháp tương tự với IUI, chỉ khác là nó sẽ liên quan đến việc rã đông các phôi đông lạnh trước đó. Sau khi đã đạt đủ điều kiện, những phôi đông lạnh này sẽ được đưa vào tử cung của phụ nữ.

Thống kê năm 2017 của Hoa Kỳ cho thấy, có đến 52% trường hợp người thực hiện FET đã mang thai thành công. Rủi ro của phương pháp này thường xuất hiện khi một số phôi đông lạnh không thể sống sót sau rã đông.

IVM – Trưởng thành trứng trong ống nghiệm

IVM cũng là công nghệ hỗ trợ sinh sản đang được áp dụng cho phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang. Các loại thuốc kích thích buồng trứng có thể được sử dụng để hỗ trợ quá trình thực hiện phương pháp này trước 3 ngày.

Tuy vậy, hầu hết các trường hợp thực hiện IVM sẽ không yêu cầu kích thích buồng trứng trước khi thực hiện. Trứng non ở phụ nữ được chọc hút, nuôi cấy IVM trong một ngày và thực hiện thụ tinh với tinh trùng đến khi trưởng thành. Tinh trùng thường được lấy ở nam giới cùng thời điểm.

Sau khi phôi trứng đã đạt yêu cầu, nó sẽ được chuyển vào tử cung của phụ nữ và bắt đầu quá trình mang thai. IVM có thể giúp tránh được hội chứng quá kích buồng trứng ở phụ nữ cao hơn so với những phương pháp khác.

ICSI – Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng

ICSI là phương pháp tiêm tinh trùng trực tiếp vào tâm của trứng. Thường được thực hiện cùng với IVF để tác động vào quá trình thụ tinh như một thủ tục bổ sung thêm. Kỹ thuật viên sẽ sử dụng 1 chiếc kim nhỏ để thực hiện thủ thuật này.

Hiện tại, ICSI cho tỷ lệ thụ tinh từ 50 – 80% trứng, tỷ lệ thành công tương tự với IVF. Phương pháp này được đánh giá là hiệu quả với những người đang gặp vấn đề liên quan đến tinh trùng.

phuong-phap-ho-tro-sinh-san-icsi-co-ty-le-thu-tinh-thanh-cong-len-den-80_11zon.webp

Phương pháp hỗ trợ sinh sản ICSI có tỷ lệ thụ tinh thành công lên đến 80%

Các phương pháp chuyển giao tử

Phương pháp này tương tự với IVF, tuy nhiên sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi để đưa giao tử vào ống dẫn trứng trực tiếp. Phương pháp chuyển giao tử này cũng làm tăng nguy cơ bị đa thai như các loại ART khác.

Ngoài ra, chi phí của phương pháp chuyển giao tử cũng khá cao, ít khi được lựa chọn. Sẽ có 3 phương pháp chuyển giao tử hỗ trợ sinh sản nhỏ hơn, bao gồm:

Chuyển giao tử trong ống dẫn trứng (GIFT): Bao gồm quá trình thu thập trứng, tinh trùng vào ống nghiệm. Sau đó bác sĩ sẽ đặt giao tử trực tiếp vào ống dẫn trứng bằng phẫu thuật nội soi. Phương pháp này không bao gồm IVF.

Chuyển giao hợp tử nội tạng (ZIFT): Là sự kết hợp giữa IVF và GIFT. Trứng hoặc hợp tử sẽ được thực hiện thụ tinh trước trong ống nghiệm, sau đó đưa vào ống dẫn trứng bằng phẫu thuật nội soi.

Chuyển giao ống dẫn trứng giai đoạn nhân (PROST): Tương tự với ZIFT nhưng sẽ liên quan đến việc chuyển trứng đã được thụ tinh trước khi xảy ra phân chia tế bào vào ống dẫn trứng.

Thụ thai với tinh trùng, trứng hiến tặng

Đây là phương pháp hỗ trợ sinh sản được thực hiện với thủ thuật IVF. Khác biệt là trứng, tinh trùng hoặc phôi sẽ được cá nhân/cặp vợ chồng khác hiến tặng. Một số bằng chứng cho thấy rằng, 50% trường hợp chuyển phôi hiến tặng có thể mang thai và 40% trong số đó sinh sản thành công.

Tuy vậy, tinh trùng, trứng hoặc phôi được hiến tặng thường có chi phí khá cao. Phương pháp này thường được lựa chọn khi người phụ nữ quá lớn tuổi hoặc đang bị suy buồng trứng sớm.

chi-phi-khi-lua-chon-tinh-trung-hien-tang-de-thuc-hien-ho-tro-sinh-san-kha-cao_11zon.webp

Chi phí khi lựa chọn tinh trùng hiến tặng để thực hiện hỗ trợ sinh sản khá cao

Phương pháp hỗ trợ sinh sản tự nhiên

Bên cạnh các loại thuốc, phương pháp trên, để quá trình hỗ trợ sinh sản được hiệu quả hơn, bạn nên đảm có sức khỏe tổng thể tốt. Ngoài ra, nên sử dụng thêm một số thảo dược thiên nhiên, thành phần có lợi thúc đẩy quá trình thụ tinh.

Một số thảo dược bạn có thể tham khảo như nhân sâm, hoàng bá, keo ong, bạch tật lê. Bên cạnh đó, những thành phần như L – Arginine, L – Carnitine, kẽm cũng giúp quá trình hỗ trợ sinh sản được hiệu quả hơn. Trong đó:

Bạch tật lê: Các nghiên cứu đã cho thấy, bạch tật lê giúp tăng sản xuất hormone giới tính ở cả nam và nữ; Tăng hormone luteinizing (LH) và testosterone ở nam giới; Cải thiện ham muốn tình dục; Tăng số lượng và chất lượng tinh trùng; Giảm tác dụng của kháng thể kháng tinh trùng; Giúp cơ thể nam giới tăng sản xuất DHEA để điều trị rối loạn cương dương; Bảo vệ chức năng gan, là chất chống oxy hóa mạnh, tăng khả năng miễn dịch của tế bào.

Thành phần L – Arginine: Theo một báo cáo được đăng tải trên Học viện Y khoa Hoa Kỳ về mối liên hệ giữa L – Arginine và vô sinh nam cho thấy, thành phần này có thể cải thiện được khả năng di chuyển của tinh trùng. Trong tập số 74 của “Sinh học về sinh sản” của tác giả Sudha Srivastava cùng cộng sự cũng cho thấy rằng, L – Arginine giúp tăng sức sống của tinh trùng nhờ cơ chế tăng sinh tổng hợp nitric oxide.

Nhân sâm: Nghiên cứu của tác giả Hyun Jun Park về tác dụng của nhân sâm cho thấy rằng, thảo dược này giúp tăng đáng kể về nồng độ, khả năng vận động, hình thái, khả năng sống của tinh trùng.

Hoàng bá: Có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, tái tạo lại tổn thương của cổ tử cung. Từ đó giúp cổ tử cung khỏe mạnh hơn, tăng khả năng thụ thai.

l-arginine-co-the-giup-tang-chat-luong-tinh-trung-ho-tro-sinh-san-o-nam-gioi_11zon.webp

L – Arginine có thể giúp tăng chất lượng tinh trùng hỗ trợ sinh sản ở nam giới

Với sự phát triển vượt bậc hiện nay của y học, các phương pháp hoặc thuốc hỗ trợ sinh sản giúp đem lại nhiều cơ hội hơn cho các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn. Những thông tin trong bài viết hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn về cách hỗ trợ sinh sản hiện nay.

Tuy vậy, đây chỉ là những thông tin tham khảo. Hãy đặt câu hỏi nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan dưới phần bình luận của bài viết. Đội ngũ chuyên gia sẽ giúp bạn giải đáp.

Tham khảo:

https://www.healthline.com/health/pregnancy/fertility-drugs-men-women#for-men

https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/guide/fertility-drugs

https://www.nichd.nih.gov/health/topics/infertility/conditioninfo/treatments/art

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/intrauterine-inseminationabout/pac-20384722

https://www.reproductivefacts.org/news-and-publications/patient-fact-sheets-and-booklets/documents/fact-sheets-and-info-booklets/what-is-in-vitro-maturation-ivm/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3913892/

https://www.medicalnewstoday.com/articles/assisted-reproductive-technology#types

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7701414/

https://academic.oup.com/biolreprod/article/74/5/954/2667057

Dược sĩ Vũ Tuấn

thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-linh-tu-dan.webp

Bình luận