Toàn bộ thông tin bạn cần biết về thuốc Tenofovir trị viêm gan B

Tìm hiểu thông tin về thuốc Tenofovir

Tenofovir là thuốc kê đơn nhóm thuốc kháng virus. Tenofovir là một nucleotit ức chế enzym phiên mã ngược và thường được sử dụng dưới dạng disoproxil fumarat ester theo đường uống. 

Tenofovir disoproxil fumarat sau khi trải qua thủy phân chuyển hóa thành Tenofovir và cuối cùng được phosphoryl hóa thành dạng có hoạt tính Tenofovir diphosphat. Chất này có khả năng ức chế enzyme polymerase của virus viêm gan B và enzyme phiên mã ngược của virus HIV-1. Ngoài ra, nó cũng có khả năng ức chế yếu ADN polymerase alpha, beta và gamma của ty thể. 

Với cơ chế tác dụng này, thuốc Tenofovir thường được sử dụng cho các trường hợp sau:

• Điều trị viêm gan B mạn tính ở người trên 18 tuổi. 
• Kết hợp cùng các loại thuốc kháng retrovirus khác để điều trị nhiễm HIV-1 ở người lớn.
• Kết hợp cùng các loại thuốc kháng retrovirus khác để phòng ngừa nhiễm HIV-1 ở cá thể có nguy cơ lây nhiễm HIV (cán bộ y tế thường tiếp xúc với bệnh phẩm, cán bộ công an có thể tiếp xúc với thể dịch người bệnh,...).

Thuốc Tenofovir được sử dụng trong điều trị viêm gan virus

Hiện nay, thuốc Tenofovir được các công ty sản xuất và phân phối với nhiều tên biệt dược khác nhau như: Viread, Agifovir, Batigan, Minovir, Orihepa, Protevir, Ricovir, Tenfovix, Tenifo,... Tuy nhiên, bài viết sẽ chỉ tập trung vào thuốc Tenofovir dưới dạng biệt dược Tenofovir Stada® 300 mg.

Tenofovir Stada® 300mg do công ty Stada (Việt Nam) sản xuất dưới dạng bào chế viên nén bao phim. Thuốc được đóng gói theo quy cách hộp chứa 3 vỉ x 10 viên hoặc hộp chứa 1 chai 30 viên. Giá thuốc tham khảo khoảng 30.000 VNĐ/hộp và có thể thay đổi theo chính sách bán thực tế của từng nhà thuốc. 

Hướng dẫn chi tiết cách dùng thuốc Tenofovir

Bạn cần sử dụng thuốc Tenofovir theo đúng sự chỉ định từ bác sĩ. Hướng dẫn sử dụng sau đây chỉ mang tính tham khảo và do nhà sản xuất cung cấp cho các trường hợp phổ biến, thường gặp.

Cách dùng: Sử dụng thuốc theo đường uống cùng với nước lọc mỗi ngày 1 lần. Thuốc không bị ảnh hưởng bởi thức ăn, do đó có thể uống thuốc trước, trong hoặc sau bữa ăn. Sử dụng thuốc nguyên viên, không nhai, nghiền nát hay làm vỡ thuốc.

Liều dùng: Liều dùng cho từng trường hợp cụ thể như sau:

Đối với người thông thường

• Điều trị viêm gan B mạn tính: Sử dụng 1 viên, uống 1 lần mỗi ngày và liên tục trong 48 tuần.
• Điều trị HIV: Sử dụng 1 viên, uống 1 lần mỗi ngày và kết hợp với thuốc kháng retrovirus khác. 
• Dự phòng nhiễm HIV do nghề nghiệp: Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, cần thực hiện dự phòng truyền nhiễm càng sớm càng tốt. Liều dự phòng thông thường là 1 viên, uống 1 lần mỗi ngày và kết hợp với các thuốc kháng retrovirus khác (thường là lamivudin hoặc emtricitabin). Nếu dung nạp thuốc, tiếp tục uống theo liệu trình này trong 4 tuần tiếp theo. 
• Dự phòng nhiễm HIV không do nghề nghiệp: Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, cần thực hiện dự phòng truyền nhiễm càng sớm càng tốt. Liều dự phòng thông thường là 1 viên, uống 1 lần mỗi ngày và phải kết hợp với ít nhất 2 thuốc kháng retrovirus khác.

Đối với người suy thận: Liều dùng điều chỉnh theo độ thanh thải creatinin của người bệnh. Cụ thể như sau:

• Độ thanh thải lớn hơn hoặc bằng 50ml/phút: Sử dụng thuốc 1 lần/ngày.
• Độ thanh thải từ 30 đến 49ml/phút: Sử dụng thuốc cách nhau 48 giờ.
• Độ thanh thải từ 10 đến 29ml/phút: Sử dụng thuốc cách nhau 72-96 giờ.
• Người bệnh thẩm phân máu: Sử dụng thuốc cách nhau 7 ngày hoặc sau thẩm phân 12 giờ. 

Đối với người suy gan: Không cần điều chỉnh liều trên người bệnh suy gan. 

Bạn cần sử dụng thuốc Tenofovir theo chỉ định của bác sĩ

Xử lý quên, quá liều: Nếu gặp phải những trường hợp này, bạn thực hiện xử lý như sau:

Quên liều: Hãy sử dụng thuốc ngay khi nhớ ra. Bạn cũng có thể bỏ qua liều đã quên và tiếp tục uống thuốc theo lịch trình thông thường nếu sắp tới thời điểm sử dụng. Không tự ý uống thêm thuốc hoặc sử dụng gấp đôi liều để bổ sung do có thể dẫn tới nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, dễ gặp nhất là tổn thương thận.

Quá liều: Hiện nay chưa ghi nhận được các triệu chứng có thể xảy ra khi sử dụng Tenofovir liều cao. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng thuốc quá liều, hãy liên hệ với cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để được xử lý kịp thời.

Các tác dụng phụ có thể gặp khi dùng Tenofovir

Tenofovir có thể gây các tác dụng không mong muốn ở một số người dùng. Dưới đây là danh sách các tác dụng phụ đã được ghi nhận ở những người bệnh sử dụng loại thuốc này: 

Tác dụng phụ thường gặp, ít nghiêm trọng:

• Tiêu chảy, nôn, buồn nôn, đau bụng, khó tiêu, đầy hơi, chán ăn. 
• Sốt, đau, nhức đầu, mất ngủ.
• Suy nhược, chóng mặt, chán nản.
• Ngứa da, phát ban da.

Các phản ứng này thường không quá nghiêm trọng và có thể biến mất sau một thời gian sử dụng thuốc. Tuy nhiên nếu chúng kéo dài hoặc ngày càng trầm trọng thì hãy liên hệ ngay với nhân viên y tế.

Tác dụng phụ nghiêm trọng:

• Nhiễm toan axit lactic với các triệu chứng như đau cơ bất thường, khó thở, nôn mửa, đau dạ dày, loạn nhịp tim, ớn lạnh, mệt mỏi, yếu ớt. Các triệu chứng này có thể nghiêm trọng theo thời gian và thậm chí gây tử vong.
• Các vấn đề về thận với triệu chứng như rối loạn tiểu tiện, khó tiểu, đau đớn khi tiểu, sưng bàn chân hoặc mắt cá chân.
• Các vấn đề về gan với triệu chứng như đau bụng trên, sưng tấy vùng giữa bụng, chán ăn, vàng da, vàng mắt,...

• Tăng nồng độ amylase huyết thanh và viêm tụy.

• Giảm phosphat huyết.
• Nhiễm trùng với các triệu chứng như sốt, đổ mồ hôi ban đêm, sưng hạch, tiêu chảy, sụt cân, thở khò khè,...
• Tăng đường huyết, tăng nồng độ triglycerid huyết, giảm bạch cầu trung tính.

Các triệu chứng này cần được điều trị càng sớm càng tốt. Vì vậy, nếu gặp bất cứ dấu hiệu bất thường nào kể trên, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc thăm khám tại cơ sở y tế gần nhất.

Bạn có thể sốt, đau đầu, mất ngủ sau khi sử dụng thuốc Tenofovir

Lưu ý để dùng thuốc Tenofovir an toàn hơn

Bên cạnh sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn, bạn cũng cần chú ý 2 vấn đề: Đối tượng cần thận trọng khi dùng và tương tác của Tenofovir với thuốc khác.

Đối tượng cần thận trọng khi dùng Tenofovir

Không sử dụng thuốc này nếu bạn dị ứng, quá mẫn cảm với thành phần Tenofovir disoproxil fumarat hoặc bất cứ tá dược nào trong thuốc.

Ngoài ra, bạn cần thận trọng khi dùng thuốc nếu thuộc các nhóm đối tượng sau:

• Người nhiễm HIV có tiền sử gãy xương hoặc có nguy cơ thiếu xương cao cần được theo dõi chặt chẽ và cân nhắc bổ sung vitamin D và calci trong quá trình điều trị.
• Người rối loạn chức năng gan cần được theo dõi bằng các phương pháp chuẩn. Có thể cân nhắc tạm ngừng hoặc ngừng điều trị nếu bệnh gan tiến triển nặng hơn.
• Người nhiễm đồng thời HBV và HIV có thể nhiễm HBV nặng sau khi ngừng điều trị bằng Tenofovir.
• Người nhiễm HIV bị suy giảm miễn dịch nặng có thể phát sinh các triệu chứng nhiễm trùng cơ hội trong thời gian đầu điều trị phối hợp các thuốc kháng retrovirus. 

Tương tác thuốc cần chú ý của Tenofovir

Tenofovir sử dụng chung với một số loại thuốc có thể gây ra một số tương tác thuốc. Điều này có thể dẫn tới sự thay đổi tác dụng hoặc tăng độc tính của 2 thuốc. Vì vậy bạn cần lưu ý các loại thuốc sau trong quá trình điều trị bằng Tenofovir:

• Các thuốc ức chế hoặc chất nền của men vi lạp thể ở gan: Tenofovir không ức chế các CYP đồng phân 3A4, 2D6, 2C9, 2E1 nhưng ức chế nhẹ CYP1A.
• Các thuốc làm suy giảm chức năng hoặc cạnh tranh thải trừ qua thận như acyclovir, cidofovir,... : Làm tăng nồng độ của Tenofovir hoặc các thuốc dùng chung.
• Thuốc ức chế protease HIV như atazanavir, indinavir,...: Gây tương tác cộng hợp, làm tăng khả năng ức chế protease HIV trong cơ thể người bệnh.
• Thuốc ức chế enzym sao chép ngược không nucleosid như delavirdin, efavirenz,..: Gây tương tác cộng hợp, làm tăng khả năng ức chế enzym.
• Thuốc ức chế enzym sao chép ngược nucleosid như abacavir, didanosin,..: Gây tương tác cộng hợp, làm tăng khả năng ức chế enzym.
• Thuốc điều trị viêm gan B adefovir: Không nên dùng chung với Tenofovir.
• Thuốc ức chế enzym sao chép ngược nucleosid didanosin: Có thể tăng nồng độ thuốc trong huyết tương khi dùng chung với Tenofovir. Vì vậy, không nên kết hợp sử dụng 2 thuốc này.

Tenofovir có thể tương tác với một số loại thuốc khi sử dụng chung 

Lời khuyên từ dược sĩ trong điều trị viêm gan B

Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc Tenofovir, người mắc viêm gan B cần kết hợp thêm các yếu tố khác để nâng cao hiệu quả trị liệu. Các yếu tố này cụ thể như sau:

Chế độ ăn cho người viêm gan B: Chế độ ăn có ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động của gan. Ăn uống lành mạnh sẽ giúp gan của bạn khỏe hơn và dễ dàng hấp thu các dưỡng chất giúp tái tạo các tế bào. 

Cụ thể, bạn cần duy trì chế độ dinh dưỡng đa dạng thức ăn và đảm bảo đầy đủ dưỡng chất. Nên chia nhỏ thành nhiều bữa để giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. 

Đồng thời, người bị viêm gan B cần tuyệt đối tránh xa các thực phẩm chưa được nấu chín; thực phẩm chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản, phẩm màu,... Các chất này có thể tăng gánh nặng cho gan và khiến gan ngày càng suy yếu. 

Bạn cũng không nên ăn đồ ăn quá cay, quá mặn hay quá nhiều dầu mỡ. Hạn chế tối đa sử dụng rượu, bia, chất kích thích,... Chất cồn sẽ làm tăng nguy cơ tiến triển thành xơ gan, ung thư biểu mô tế bào gan.

Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ: Khi bị viêm gan B mạn tính nghĩa là gan của bạn đã bị suy yếu và suy giảm các chức năng. Bổ sung thêm các sản phẩm hỗ trợ có nguồn gốc thảo dược sẽ giúp bảo vệ và phục hồi chức năng gan.

Bạn nên sử dụng các sản phẩm với thành phần bao gồm Silybin phospholipids, diệp hạ châu, cà gai leo, lồng đèn,... có tác dụng tăng cường chức năng gan, thanh nhiệt và giải độc cơ thể. Theo nghiên cứu của tác giả SS Sun và cộng sự (Trung tâm nghiên cứu bệnh gan Trung Quốc - 2017), thành phần Silybin phospholipid có tác dụng bảo vệ cấu trúc tế bào gan, giảm tình trạng sưng ty thể do viêm gan và tăng cường chức năng chuyển hóa của gan. Khi kết hợp sử dụng các thảo dược này cùng thuốc Tenofovir sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh viêm gan B và chức năng gan được phục hồi nhanh chóng.  

Cây kế sữa (Silybin phospholipids) có tác dụng tăng cường chức năng gan

Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc Tenofovir dùng trong điều trị viêm gan B mạn tính. Bạn cần sử dụng thuốc đều đặn theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị bệnh. Nếu còn thắc mắc nào về loại thuốc này hay các phương pháp điều trị viêm gan B, bạn hãy để lại bình luận dưới bài viết để được dược sĩ tư vấn kịp thời.

Tài liệu tham khảo:

https://drugbank.vn/thuoc/Tenofovir-Stada-300-mg&VD-23982-15

https://dav.gov.vn/file/2016/Nam%202016%20theo%20TT%2013-2009/0340/img526.pdf

https://www.drugs.com/mtm/tenofovir.html